Абсолют хатоликнинг катталик ҳақиқий қийматига нисбати НИСБИЙ хатолик деб аталади. Нисбий хатолик орқали ўлчашнинг аниқлик даражасини характерлаш жуда қулай:
Абсолют хатоликнинг катталик ҳақиқий қийматига нисбати НИСБИЙ хатолик деб аталади. Нисбий хатолик орқали ўлчашнинг аниқлик даражасини характерлаш жуда қулай:
Асбоб кўрсатишининг аниқлигига унинг сезгирлиги ҳам катта таъсир қилади. Асбоб стрелкаси чизиқли ёки бурчак силжишининг шу силжишни ҳосил қилган катталик ўзгаришига нисбати асбобнинг сезгирлиги дейилади:
, (2.8)
бу ерда — асбобнинг сезгирлиги, — стрелка силжишининг ўзгариши; — ўлчанаётган катталикнинг ўзгариши.
Сезгирлиги юқори бўлган асбоблар асосан аниқ ўлчашлар учун ишлатилади.
Ўлчанаётган катталик қийматининг асбоб кўрсатишига таъсир кила оладиган энг кичик ўзгариши сезгирлик чегараси дейилади.
Асбоб кўрсатишининг аниқлигига унинг сезгирлиги ҳам катта таъсир қилади. Асбоб стрелкаси чизиқли ёки бурчак силжишининг шу силжишни ҳосил қилган катталик ўзгаришига нисбати асбобнинг сезгирлиги дейилади:
Асбоб кўрсатишининг аниқлигига унинг сезгирлиги ҳам катта таъсир қилади. Асбоб стрелкаси чизиқли ёки бурчак силжишининг шу силжишни ҳосил қилган катталик ўзгаришига нисбати асбобнинг сезгирлиги дейилади:
бу ерда S— асбобнинг сезгирлиги, ∆n— стрелка силжишининг ўзгариши;
∆Q — ўлчанаётган катталикнинг ўзгариши.
Сезгирлиги юқори бўлган асбоблар асосан аниқ ўлчашлар учун ишлатилади.
Ўлчанаётган катталик қийматининг асбоб кўрсатишига таъсир кила оладиган энг кичик ўзгариши сезгирлик чегараси дейилади.
Ўлчаш воситаларининг умумлашган характеристикаси асосий ва қўшимча хатоликларнинг чегаравий қийматлари билан, шунингдек, ўлчаш воситалари аниқлигига таъсир этувчи бошқа параметрлар билан ифодаланадиган аниқлик синфидан иборат; параметрларнинг қиймати ўлчаш воситаларининг айрим турлари учун стандартларда белгиланган. Ўлчаш воситаларининг аниклик синфи уларнинг аниқлик хоссаларини характерлайди. аммо улар шу воситалар ёрдамида олиб борилган ўлчашларнинг бевосита кўрсаткичи бўла олмайди. Чунки аниқлик ўлчаш усулларига ҳамда уларни бажариш шароитларига ҳам боғлиқ
Ўлчаш воситаларининг умумлашган характеристикаси асосий ва қўшимча хатоликларнинг чегаравий қийматлари билан, шунингдек, ўлчаш воситалари аниқлигига таъсир этувчи бошқа параметрлар билан ифодаланадиган аниқлик синфидан иборат; параметрларнинг қиймати ўлчаш воситаларининг айрим турлари учун стандартларда белгиланган. Ўлчаш воситаларининг аниклик синфи уларнинг аниқлик хоссаларини характерлайди. аммо улар шу воситалар ёрдамида олиб борилган ўлчашларнинг бевосита кўрсаткичи бўла олмайди. Чунки аниқлик ўлчаш усулларига ҳамда уларни бажариш шароитларига ҳам боғлиқ
. Йўл қўйиладиган асосий хатоликлар чегаралари келтирилган (нисбий) хатоликлар кўринишида берилган ўлчаш асбоблари учун қуйидаги сонлар қаторидан олинган аниқлик синфи берилади:
. Йўл қўйиладиган асосий хатоликлар чегаралари келтирилган (нисбий) хатоликлар кўринишида берилган ўлчаш асбоблари учун қуйидаги сонлар қаторидан олинган аниқлик синфи берилади:
(1; 1,5; 2,0; 2,5; 3; 4; 5; 6) • 10n, бунда n = 1,0; -1; - 2 ва ҳ.
Ўлчаш асбобининг аниқлик синфи процентларда )ҳисобланган энг катта келтирилган хатоликка тенг: