Mavzu: Korxonaning tuzilishi va boshqaruvi jixatdan bo‘limlari tarkibi bilan tanishish

17 -Mavzu yuzasidan nazorat savollari:

1. 
   Korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Xarajatlar hisobining asosiy vazifalari nimalardan iborat?
   
3. 
   Xarajatlar hisobi buxgalteriya hisobi vazifalaridan kelib chiqib qanday guruhlanadi?
   
4. 
   Bevosita xarajatlar deb, qanday xarajatlarga aytiladi?
   
5. 
   Davr xarajatlari (operatsion xarajatlar) qanday guruhlarga ajratiladi?
   

18-Mavzu: Yordamchi ishlab chiqarish xarajatlarini umumlashtirish, maxsulot tannarxini kalkulyatsiyalash tartibini o‘rganish.

Korxonada asosiy faoliyatning normal davom etishini ta’minlash maqsadida yordamchi ishlab chiqarishlar tashkil etiladi. Yordamchi ishlab chiqarishlarga quyidagilar kiradi:

- turli xil energiya, elektroyenergiya, gaz va boshqalar bilan xizmat ko‘rsatish;

- transport xizmatini ko‘rsatish;

- asosiy vositalarni ta’mirlash;

- instrumentlar, qurilish detallarini tayyorlash va qurilish materiallarini boyitish;

- yog‘och tayyorlash va yog‘och arralash;

- qishloq xo‘jalik mahsulotlarini tuzlash va konservalash.

Asosiy ishlab chiqarishga xizmat ko‘rsatadigan yordamchi ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olish uchun, yordamchi ishlab chiqarishning har bir turi bo‘yicha alohida hisob yuritiladigan 2310-«Yordamchi ishlab chiqarish» aktiv kalkulyatsiya schyoti qo‘llaniladi.

Bu hisobvaraq aktiv bo‘lib, debetida yordamchi ishlab chiqarishlar bo‘yicha qilingan xarajatlar, kreditida esa ishlab chiqarishi tugatilgan mahsulot, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlarning haqiqiy tannarxi summasi aks ettiriladi.