Mavzu: korxona faoliyatini rejalashtirishning mohiyati, asosiy tamoyillari va usullari

2.Reja tuzishning variantlari va tamoyillari.
Reja tuzishda uning har xil variantlarini olish mumkin. Buning uchun iqtisodiy- atematik usullar va EXMlardan foydalaniladi. Rejani tuzishga ajratilgan vaqtning chegaralanganligi va rejali hisobotlarni tulik rasmiylashtirishga holis imkoniyatlar yo’qligi sababli rejaning alohida bo’limlarini ketma-ket ishlab chiqish emas, balki parallel bajarish kerak. Ularni yechish davomida har xil masalalarning asosiy o’zaro boglangan ko’rsatkichlari moslashtiriladi. Rejaning barcha bo’limlarini tulik moslashtirish rejalashtirishning ba’zi kisimlarini yoki xatto uning butun jarayonini bir necha bor takroran kaytarib ishlov berish bilan erishiladi.
Yuk va yo’lovchi tashish, TXK rejasini tuzish korxonalar uchun eng yuqori foyda olish maqsadi bilan bog’lik. Bu esa korxona menejerlari, menejmenti, iqtisodchilari, marketinglaridan bozor munosabatlarining asosiy bilimlari bilan kurollanishlarini talab qiladi. Transport xizmati ko’rsatish (yuklash, tushirish, tashish, transport-ekspeditsiya xizmati)da barcha o’zgarishlar qilishda ham menejerga transport xizmatining iste’molchilar bilan ish yuritishiga to’g’ri keladi. Bunda lozim bo’lgan reklamalarni ko’rsatish, ya’ni iste’molchi bu yangilik yoki o’zgarishdan nima yutadi? SHu kabi chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish ham xozirgi vaqt marketingining tarkibiy kismi bo’lib koladi. Korxona menejmentining birinchi vazifasi-bozor munosabatlari sharoitida transport yoki texnika xizmatlari ko’rsatish, ta’mirlashlarni qanday xajmda bajarishlari lozimligini aniqlashlaridan iborat. Boshqacha qilib aytganda, korxona ixtiyoridagi mablaglar (avtomobilь transporti, ko’targich uskunalar, yer, bino, muomila puli), uskuna jixozlari, texnologiyasi, materiallari, o’zining joylashuvi va ko’pgina boshqa xo’jalik faoliyatini tavsiflaydigan omillari asosida zarur bo’lgan tashish turlari (mahalliy, shahar atrofida, shaharlararo, xalqaro, yuk yoki yo’lovchi tashish, ixtisoslashtirilgan va shu kabilar), texnika xizmati ko’rsatish, joriy ta’mirlash va shunga o’xshashlardan istiqbollisi tanlab olinadi. SHundan keyingina korxonaning transport moliya rejasi va uning bo’limlarini ishlab chiqishga kirishish mumkin. Korxona faoliyatida marketingning ahamiyati o’ta yuqori, chunki bajariladigan jarayonlarga quyiladigan talablarni professional darajada marketing mutaxassisigina bilishi mumkin. SHunday kishigina 51 korxonaning ishlab chiqarish dasturi va boshqa faoliyatlarini rejalashtirish tizimiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Bozor munosabati sharoitida barcha rejalashtirish tizimining asosi-tijorat ishlarining bashorat qilishlarini tuzishdir. Bu yerda ustuvor (strategik) rejalashtirish ko’rsatkichi muayyan turdagi maxsulot (ish, xizmat ko’rsatish)ni harid qilish yoki bajarish xajmi. SHuning uchun korxona rahbarining muhim vazifasi-bozor munosabatida qancha miqdorda transport yoki texnika xizmatlari bajara olishi mumkinligini aniqlashdan iborat. Marketingning asosiy vazifalaridan biri iste’molchilarning tarkibi, extiyoji, mo’ljali, xatto ijtimoiy xodisalar yoki siyosiy jarayonlardagi o’zgarishlarga e’tibor berishdir. Bularning barchasi u yoki bu darajada talablarga ta’sir ko’rsatishi mumkin, ba’zan Mutlaqo ko’tilmaganda hal kiluvchi omil bo’lishi mumkin. Ikkinchi tomondan, bashorat muddat (davr)i qancha kiska bo’lsa bashoratning natijasi shuncha aniq bo’ladi.