Мавзу: Корхоналар банкротлигини олдини олиш ва уни со¨ломлаштириш й¤налишлари

MUNDARIJA

KIRISH……………………………………………………… 3-6

1. BOB KORXONALARNING BANKROT BO’LISH JARAYONINI O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI VA OLDINI OLISHNING NAZARIY USLUBIY ASOSLARI..

   1. 
      Korxonalarni bankrot bo’lish jarayonining nazariy jihatlari……………………………….....……………………
      

   2. Korxonalarning bankrot bo’lishiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar tasnifi…………………………………………………..

   3. 
      Korxonalarni bankrot bo’lishini davlat tomonidan tartibga solish jarayoni
      

7-32

7-13
13-22
22-31

1-bob bo’yicha xulosalar……………………..…………….. 31-32

2. 
   BOB KORXONALAR BANKROTLIGINI OLDINI OLISH VA UNI SOG’LOMLASHTIRISH YO’NALISHLARI
   

TAHLILI……………………………………………………….

1. 
   Korxonalar faoliyati barqarorligi darajasini baholash va sog’lomlashtirishning uslubiy masalalari……………………
   

2. Iqtisodiyotning turli tarmoqlaridagi korxonalar faoliyati barqarorlik darajasining tahlili…………………………….

33-60


33-41
41-57

2-bob bo’yicha xulosalar…………………………………… 58-60

3. 
   BOB KORXONALAR BANKROTLIGINI OLDINI OLISH VA ULAR FAOLIYATINI SOG’LOMLASHTIRISH
   

ISTIQBOLLARI…………………………………………..

61-71

3-bob bo’yicha xulosalar…………………………………… 70-71 XULOSA… 72-75

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI… 76-80

Mavzuning dolzarbligi. O’zbekistonda ijtimoiy yo’naltirilgan, bozor munosabatlariga asoslangan barqaror iqtisodiyotni shakllantirishning muhim yo’nalishlardan biri bu moliyaviy xo’jalik foliyatini yuritayotgan korxonanalar holatini yaxshilash, bankrot bo’lish jarayonini oldini olish hisoblanadi. Zero, jahondagi rivojlangan mamlakatlar tajribasining ko’rsatishicha, mazkur soha o’zining iqtisodiyotga harakatchanlik baxsh etish, ko’plab ijtimoiy masalalarni hal etish, jumladan ishsizlik darajasini pasaytirish, iqtisodiy o’sish uchun asos yaratish kabi muhim vazifalari bilan ahamiyatlidir. Mamlakatimizda ishlab chikarishni modernizatsiya kilish, texnik yangilash va diversifikatsiya kilish, inovatsion texnologiyalarni keng joriy etish ishlari keng ko’lamda amalga oshirilmokda. Shu asnoda, mazkur sub’ektlar moliyaviy munosabatlarini bozor talablariga javob beradigan darajada takomillashtirish, mahsulot ishlab chikarish tannarxini samarali kamaytirish orqali eksport salohiyati yuksaltirish korxonalarni kelgusida muvofaqiyatli rivojlanishini ta’minlaydi.
2012-yilda soliq yukini kamaytirish siyosati davom ettirildi. Kichik korxona va mikrofirmalar uchun yagona soliq to’lovi stavkalari 6 foizdan 5 foizga tushirilgani, yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun belgilangan soliq stavkasi esa sezilarli tarzda, ya’ni o’rtacha ikki barobar kamaytirilgani buni yaqqol tasdiqlaydi^1.
2011-yilda banklarga berilgan 164 ta bankrot korxonadan 156 tasida ishlab chiqarish faoliyati to’liq tiklandi, 110 ta korxona yangi investorlarga sotildi. Bunday korxonalarni texnik qayta jihozlash va modernizatsiya qilish ishlariga tijorat banklari tomonidan 275 milliard so’m miqdorida investitsiya kiritildi, natijada 22 mingdan ziyod ish o’rni yaratildi².
2010-yilda tijorat banklari balansiga berilgan 147 ta bankrot korxonaning 140 tasida ishlab chiqarish qayta tiklangani, ularning 64 tasi yangi investorlarga

¹ Karimov I.A. Bosh maqsadimiz – keng ko’lamli islohotlar va modernizatsiya yo’lini qat’iyat bilan davom ettirish – T.: O’zbekiston. 2013. – 6 b.

² Karimov I.A. “2012 yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko’taradigan yil bo’ladi”. - T: “O’zbekiston”, 2012. - 7 b.
sotilgani bu fikrning yorqin dalilidir. Qayd etish kerakki, banklar tomonidan bu korxonalarni modernizatsiya qilish va texnologik qayta jihozlash uchun 156 milliard so’m miqdorida investitsiya yo’naltirildi, 21 mingdan ko’proq ish o’rni tashkil qilindi³.
Tadbirkorlikni jadal rivojlantirishni ta’minlaydigan iqtisodiyotning qishloq xo’jaligi, mashinasozlik, neft-gaz tarmoqlari, bank tizimi kabi ustuvor sohalarining rivojlanishi pirovard natijada mamlakatimizda qulay biznes muhitini yuzaga keltiradi. Tadbirkorlik sub’ektlarini shu tariqa qo’llab- quvvatlash aholi turmush darajasining yanada oshishiga, yangi ish o’rinlari tashkil etilishiga va fuqarolar daromadlarining ko’payishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.
Respublikada bozor iqtisodiyotiga o’tishning hozirgi pallasida xo’jalik sub’ektlarining barqaror va samarali faoliyat ko’rsatishi uchun yetarli shart- sharoitlar vujudga keltirilmoqda. Shu bilan birga, samarali faoliyat yuritishni ta’minlashning sanatsiyalash va bankrotlik kabi turli iqtisodiy mexanizmlari takomillashtirilmoqda. Ayniqsa, 2009 yil 24 apreldan amalga kiritilgan yangi tahrirdagi «Bankrotlik to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi Qonunida yakka tartibdagi tadbirkorning bankrotligi, bankrotlikning soddalashtirilgan taomillari kabi qoidalarning qo’llanilishi bu boradagi munosabatlarning yanada takomillashuviga olib keldi.
O’zbekistonda korxonalarning samarali faoliyati uchun zarur shart- sharoitlar tobora to’laroq ta’minlab borilishiga qaramay, hamon ularning tashkil etilishi, faoliyat ko’rsatishi va ishlab chiqarish natijalarida ma’lum muammolar uchramoqda. Shunga ko’ra, bugungi kunda korxonalar faoliyatining barqarorligiga ta’sir ko’rsatuvchi omillarni, ularning kelib chiqish va namoyon bo’lish xususiyatlarini o’rganish, bu boradagi turli xil muammo va to’siqlarni bartaraf etish mexanizmlarini ishlab chiqish va takomillashtirish dolzarb ahamiyat kasb etadi.

³ Karimov I.A. Barcha reja va dasturlarimiz Vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi. - T: “O’zbekiston”, 2011. - 48 b.