Mavzu: Korxonalar bankrotligini oldini olish va uni moliyaviy sog’lomlashtirishning asosiy yo’nalishlari

Mavzu: Korxonalar bankrotligini oldini olish va uni moliyaviy sog’lomlashtirishning asosiy yo’nalishlari.

Reja:

1. Korxonalar bankrotligi va uni bashorat qilish mezonlari.

2. Korxonalar bankrotligiga sabab bo’luvchi omillar.

3. Korxonalarning bankrotligini oldini olish, ularni moliyaviy sog’lomlashtirish va restrukturizatsiya qilish yo’nalishlari.

KIRISH

O’zbekiston Respublikasida iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida turgan birinchi va asosiy vazifa – bu izchil iqtisodiy o’sish, chuqur tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish, ishlab chiqarishni mukammallashtirish va ilg’or texnologiyalar bilan qayta qurollantirishning bosh sharti bo’lgan makroiqtisodiy va moliyaviy barqarorlikka erishishdir. Bu esa, o’z navbatida xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy barqarorligini ta’minlashni taqozo etadi.

Respublikamizda izchil iqtisodiy islohotlar amalga oshirilayotgan bosqichda xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Shu boisdan, korxonalarda ham oqilona boshqaruvni tashkil etish, moddiy, mehnat va moliyaviy mablag’lardan samarali foydalangan holda ishlab chiqarishni tashkil etish, ularning faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish bugungi kunning dolzarb vazifalaridan hisoblanadi. Korxonalar moliyaviy holati barqarorligining tahlili ularni moliyaviy faoliyatini yaxshilanishiga, bu jarayonda tejamkorlik kuchayishiga, moliyaviy, mehnat resurslaridan oqilona foydalanish darajasini aniqlashga yordam beradi, hisob-kitob mustahkamlanishiga, moliyaviy intizom buzilish hollarini ochib tashlash va yo’qotishga, ichki imkoniyatlarni izlab topish hamda ulardan foydalanishga, korxonalarning kelgusida rivojlanishi, iqtisodiy nochorlikning kelib chiqish sabablarini aniqlash, ularning moliyaviy holatini yaxshilash uchun zarur tavsiyalarni ishlab chiqishga imkon beradi.

Hozirgi kunda barcha korxonalarda o’z vaqtida pul tushumlarining kelishi, hisoblashish intizomiga rioya qilish, xususiy va qarz mablag’larining to’g’ri nisbatga bo’lishini ta’minlash, moliyaviy tartib va intizomga, barcha ishlab chiqarish bo’g’inlarida iqtisod va tejamkorlikka rioya qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu talablarni bajarilmasligi esa korxonalarni iqtisodiy nochorlikka olib kelishi mumkin. Bu esa har qanday korxonaning moliyaviy ahvolini bilish va o’rganishga e’tiborni kuchaytiradi. Buning uchun esa, amaliyot korxona moliyaviy holati barqarorligini tahlil qilish borasida ilmiy asoslangan uslubiyatga ega bo’lishi kerak. Bu esa, o’z navbatida, mazkur tadqiqot ishining dolzarb mavzuga bag’ishlanganligidan dalolat beradi.

Korxonalarni iqtisodiy nochorlikka olib keluvchi sabablarni aniqlash va moliyaviy holati barqarorligini tahlil qilish dolzarb ilmiy-amaliy ahamiyatga ega bo’lgan mavzu hisoblanadi. Shu boisdan, korxona moliyaviy holatini ifodalovchi ko’rsatkichlarni tahlil qilish usullarini yoritishda muammoga tizimli va kompleks tarzda yondoshildi. Bu esa, o’z navbatida, tadqiqotning maqsadi va vazifalari, predmeti va ob’ekti, nazariy va metodologik asosini belgilashga asos bo’ldi.