Мавзу. Корхона фаолиятини харажатлари, даромади ва рентабеллиги

Мавзу. Корхона фаолиятини харажатлари, даромади ва рентабеллиги

12.3-мавзу. Корхоналар фаолиятининг рентабеллиги ва соф фойдасининг тақсимланиш тартиби

Режа:

1.Рентабелликнинг моҳияти ва кўрсаткичлари

2.Корхона соф фойдасининг тақсимланиш тартиби

 

2. Тавсия этилган адабиётлар рўйхати

1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси.-Т.: Ўзбекистон, 2014.

2. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 5 февралдаги 54 сон қарори билан тасдиқланган «Махсулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатларининг таркиби хамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисида Низом».

3. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. //Халқ сўзи, 25 январь 2020 йил

4. Грузинов В.П. Экономика предприятия. Учебник. 2-издание.– М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2008.

5. Korxona iqtisodiyoti. Darslik. –T.: “Fan va texnologiya”, 2013.

6. Махмудов Э.Х., Исаков М.Ю. Корхона иқтисодиёти (маърузалар матни). - Т.: ТДИУ, 2010.

3.Фойда ягона ва универсал кўрсаткич эмас

Фойда муҳим иқтисодий кўрсаткич бўлсада, ягона ва универсал кўрсаткич эмас, у корхона фаолиятининг самарадорлигини тўла тавсифлаб бермайди. Шу сабабдан корхона фаолияти самарадорлигини аниқлаш учун фойдани, унга эришиш учун сарфланган ресурслар билан таққослаш мақсадга мувофиқдир.

4.Корхона қачон рентабелли ҳисобланади?

Корхона фаолиятида рўй бераётган иқтисодий жараёнларнинг барча босқичларида (режалаштириш ва унга объектив баҳо бериш, меҳнатга ҳақ тўлаш ва ҳоказоларда) харажат ва натижаларни солиштириш кўрсаткичлари муҳим аҳамият касб этади.

Корхона маҳсулотни сотиш натижасида ўз харажатларини қоплашдан ташқари фойда ҳам олган тақдирда рентабелли ҳисобланади.

5.Рентабеллик кўрсаткичлари нимани англатади?

Назарияда ва амалиётда ишлаб чиқариш ривожланишининг самарадорлиги баҳолашда рентабелликнинг бир қатор кўрсаткичларидан фойдаланилади. Улар корхонанинг молиявий барқарорлигини аниқлаш, ишлаб чиқариш самарадорлиги ва корхонанинг бозордаги рақобатбардошлигини оширишга оид чора-тадбирлар белгилашда зарур бўлади.