Mavzu: Kompyuter tarmoqlarining asosiy tushunchalari Reja: Kirish Kompyuter tarmoqlarining asosiy elementlari

Tarmoq ilovalari. Tarmoq ilovalari deganda – foydalanuvchilarga, kompyuter tarmog‘i tomonidan ko‘rsatilishi mumkin bo‘lgan turli xil xizmatlarni amalga oshiruvchi dasturlar tushuniladi. Odatda tarmoq operatsion tizimi, o‘zining foydalanuvchilariga ko‘rsatilishi mumkin bo‘lgan xizmatlarning bir-nechtasini amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bunday xizmatlar sirasiga – tarmoqqa ulangan foydalanuvchilarga, undagi fayllarda birgalikda foydalana olish xizmati (faylovыy servis), xujjatlarni bosmaga chiqarish servisi (servis pechati), elektron pochta servisi, uzoqdan turib ulanish servisi (servis udalennogo dostupa) va boshqa shularga o‘xshash xizmatlarni kiritish mumkin.

Tarmoqlarda ko‘rsatiladigan xizmatlarni amalga oshiruvchi dasturlar – taqsimlangan dasturlar sinfiga manub hisoblanadi. Taqsimlangan dastur deganda – alohida-alohida olingan kompyuterlarda o‘zaro birgalikda ishlovchi bir nechta qismlardan iborat dastur tushuniladi. Masalan mijozlari va server bo‘lgan tarmoqda, mijoz va server kompyuterlarda bajariladigan ishlarni amalga oshiruvchi taqsimlangan dastur - ilova, o‘zaro birgalikda ishlovchi ikkita qismdan iborat bo‘ladi (7-rasm).

Kompyuter tarmoqlarida foydalanuvchilarning ilovalarini amalga oshiruvchi dasturlar ham bajariladi. Foydalanuvchining ilovalari deganda – ma’lum bir amaliy masalani echish uchun mo‘lljallangan dastur tushuniladi. Bunday dasturlar ham taqsimlangan dasturlar sinfiga mansub bo‘ladi. Foydalanuvchining ilovalariga misol qilib – ma’lum bir korxona uchun ishlab chiqilgan ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini (MBBT), buxgalteriya hisoblarini boshqarishda qo‘llaniladigan 1S-tizimini, elektron ta’lim jarayonini amalga oshirishda, kurslarni boshqarish uchun qo‘llaniladigan - Moodle, LMS tizimlarini va boshqa shularga o‘xshash tizimlarni keltirish mumkin.