Mavzu: kompyuter tarmoqlari. Tarmoq turlari

lokal tarmoq - LAN (
Local Area Network
);
o
mintaqaviy tarmoq - MAN (
Metropolitan Area Network
);
o
global tarmoq - WAN (
Wide Area Network
).
Lokal tarmoq - 
bir binoda yoki bir-biriga yaqin binolarda joylashgan kompyuterlarda 
o`zaro axborot almashish imkonini beruvchi tarmoqdir. 
Mintaqaviy tarmoq –
bir – biridan ancha uzoq masofada joylashgan kompyuterlarni va 
lokal kompyuter tarmoqlarini o`zaro bog`laydi. U katta shahar, iqtisodiy mintaqa va alohida 
mamlakat doirasidagi abonentlarni o`z ichiga olishi mumkin. Odatda, mintaqaviy hisoblash 
tarmog`i abonentlari o`rtasida masofa 10 – 1000 kilometrni tashkil etadi. 
Global tarmoq - 
butun dunyo bo`yicha hamma abonеntlarni, lokal va mintaqaviy 
tarmoqlarni o`ziga tеlеfon yoki su`niy yo`ldosh aloqa tarmog`i orqali ko`pincha bir-biridan 10 – 
15 ming kilometr uzoqlikdagi EHM va aloqa tarmoqlari uzellarini birlashtirish imkoniga ega 
bo`lgan tarmoq. Mazkur tarmoq abonentlari o`rtasida telefon, radio, optokabel yoki kosmik 
radioliniya aloqa tizimi negizida amalga oshiriladi.
 
Ko`plab lokal tarmoq va millionlab turli xildagi EHMlarni dunyo bo`yicha birlashtiradi. 
Korporativ hisoblash tarmog`i
– TCP/IP protokoli bilan ishlaydigan, Internet 
kommunikatsiya standartlarini va server ilovalarini ishlatadigan tarmoq. Bu tarmoq Internetga 
ulangan bo`lishi shart emas. Bunday tarmoqlar tashkilot yoki muassasa miqyosida tashkil etiladi. 
Bunday tarmoqlar millionlab kishilarni qamrab olib axborot tarqatish va qabul qilish 
jarayonini butunlay o`zgartirib yuboradi. Tarmoqning asosiy vazifasi foydalanuvchining 
taqsimlangan umumtarmoq resurslariga oddiy, qulay va ishonchli kirishni ta`minlash va ruxsat 
berilmagan kirishdan ishonchli himoyalangan holda axborotdan jamoa bo`lib foydalanishni 
tashkil etish. Shuningdek, foydalanuvchilar tarmoqlari o`rtasida ma’lumotlarni uzatishnining 
qulay va ishonchli vositasini ta`minlash. Umumiy axborotlashgan davrida katta hajmdagi 
axborotlar lokal va global kompyuter tarmoqlarida saqlanadi, qayta ishlanadi va uzatiladi. Lokal 
tarmoqlarda foydalanuvchilar ishlashi uchun ma’lumot-larning umumiy ba`zasi tashkil etiladi. 
Global tarmoqlarda yagona ilmiy, iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy axborot makoni shakllantiriladi. 
 

---

Nazorat savollari: 
1.
Kompyuter tarmoqlari haqida ma’lumot bering. 
2.
ARPANET haqida ma’lumot bering. 
3.
Internet haqida ma’lumot bering. 
4.
Lokal kompyuter tarmog’i haqida ma’lumot bering. 
5.
Mintaqaviy tarmoq haqida ma’lumot bering. 
6.
Global kompyuter tarmog’i haqida ma’lumot bering.