Mavzu: Kirish Xavfsizlik texnikasi o’rganish. Avtomobil tuzulishi xaqida umumiy ma’lumot

Dizel va karbyuratorli dvigatellarni taqqoslash.
Dizellar karbyuratorli dvigatellariga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega:

1. 
   teng bir ishni bajarish uchun 25..30 foiz kamroq yoqilg’i sarflaydi;
   
2. 
   dizel yonilg’isi benzindan arzon;
   
3. 
   ishlatilgan gazlarning tarkibida zaharli moddalar kam;
   
4. 
   benzinga nisbatan dizel yonilg’isi yong’inga xavfsiz;
   
5. 
   dizellar dastlabki xolatini uzoq vaqt saqlab qolish qobiliyatiga ega ya’ni chidamli.
   

Dizellar o’z navbatida quyidagi kamchiliklarga ega:

1. 
   siqish va kengayish jarayonlarida gazlarning bosimi karbyuratorli dvigatellarga nisbatan 2…3 marta kata, bu esa dvigatel detallarining mustaxkamligini oshirishni talab etadi;
   
2. 
   bir xil quvvatga ega bo’lgan dizelning o’lchami va vazni karbyuratorli dvigatelga nisbatan kata;
   
3. 
   sovuq iqlimda dizel dvigatellariniyurgizish qiyinroq.
   

Xozirgi zamon dizellari yaxshi iqtisodiy ko’rsatkichlarga ega bo’lganligi sababli, ular har xil yuk ko’taradigan turli turdagi yuk avtomobillar va avtobuslarning dvigateli sifatida keng tarqalgan. Yuqorida qayd etilgan afzalliklarni xisobga olib, dizellar AQSH, G’arbiyyevropa va Yaponiyada ko’plab ishlab chiqarilayotganyengil avtomobillargaqo’yilmoqda.
Dvigatelning tashqi tavsifnomasi: Dvigatelning tashqi tavsifnomasi uning ishini baxolash uchun kerak. Dvigatelning tashqi tavsifnomasini topish uchun uning quvvati, burovchi momenti, yonilg’ining soatli va foydali solishtirma sarfi ma’lum bo’lishi kerak.
Biror tsikldabo’lgan foydali ishni aniqlash chizig’i olqali ifodalash tsiklning aniqlash ishi deb ataladi. Silindr ichidagazlar vositasida bir tsikl davomidabajarilgan ish aniqlash quvvati deb ataladi va uni , bilan belgilanadi. Aniqlash quvvatining qiymati tsiklning bajargan foydali ishi orqali topiladi. Dvigatelning foydali quvvati Nf, foydali burovchi momenti Mf, yonilg’ining soatli sarfi Gyon va foydali solishtirma sarf gf ning tirsakli valning burchak tezligiga bog’liqligini ko’rsatuvchi egri chiziqlar dvigatelning tashqi tavsifnomasi deb ataladi.