Mavzu: kimyoviy muvozanat. Reaksiyaga kirishuvchi moddalar konsentratsiyasining, temperaturaning kimyoviy muvozanatga ta’siri

v) Uchta probirka olib, ularning har biniga 1 xil Na2S03,

• v) Uchta probirka olib, ularning har biniga 1 xil Na2S03,
• 1 ml N2S04 eritmasidan va ozgina kraxmal kukunidan tashlang. Yana boshqa uchta probirka olib, birinchisiga 3 ml KIO3 eritmasidan, ikkinchisiga 2 ml KIO3 eritmasidan, uchsichisiga. ega 1 ml KIO3 eritmasidan va 2 ml distillangan suv quying. Sо‘ngra dastlab probirkalarda solingan eritmalarni. ya’rn Na2S03 va N2S04 eritmasi solingan probirka bilan, KIO3 eritmasi quyilgan probirkani bir-biniga quyib aralashtining va kо‘k raig hosil bо‘lguncha о‘tgan vaqtni sekundomer bilan о‘lchanadi. Xuddi shunday taizda qolgan probirka eritmalani ham juft-jufti bilan aralashtrniladi va о‘tgan vaqtni yozib olinadi. Reaksiya quyidagicha boradi:
• 2KIO3 + 5Na2S03 + N2S04= 12 + 5Na2S04 + K2S04 + N20
• Olingan tajriba natijalarn grafikka qо‘yiladi. giafikning absigga о‘qisa koitsgrtiatsiyagi (G) oidrnata о‘qisa ega tezlik qiymati (V) qо‘yiladi.

Reaksiya tezligining temperaturaga bogliqligi

• Tajriba uchun suyultirilgan (1:200) natriy tiosulfat va sulfat kislota eritmasi olrnadi. Uchta iomeilangan probirkalanga 10 ml dan natriytiosulfat eritmasidan va uchta boshqa probirkalanga 10 ml dan sulfat kislota eritmalaridan quying va ularni uch juftga bir probirka natriy tiosulfat va bir probirka sulfat kislotadan qilib ajrating. Laboratornya temperaturasiri aniqlang va birinchi juftdagi suyuqliklarni bir-biniga quying va chayqatib kislota quyilgan vaqtdan boshlab, loyqa hosil bо‘lguncha ketgan vaqtni aniqlang. Ikkinchi juftdagi probirkalarni suvli kimyoviy stakanga tushining va temperaturasiri uy temperaturasiga nisbatan 10°G" ga kо‘taring. Probirkadagi suyuqliklarni bir-biniga quying va quygandan boshlab loyqa hosil bо‘lguncha sarf bо‘lgan vaqtni aniqlang. Qolgan ikkita probirkalarning temperaturasiri ham uy temperaturasiga nisbatan 20°G ga kо‘taring va loyqa hosil bо‘lguncha ketgan vaqtni aniqlang.

Bu tajriba uchun reaksiya tezligi bilan temperatura orasidagi bog‘liqlikni izohlovchi giafikni tuzing. Buning uchun absissa о‘qisa ma’lum magshtabda temperaturarn oidrnata о‘qisa ega reaksiya tezligi V=I/t qiymatrni qо‘yrng. Kо‘pchilik kimyoviy reaksiyalar uchun temperatura koeffitsgrti qanday qiymatga ega bо‘ladi? Kimyoviy reaksiya tezligining temperatura koeffitsgrti:

• Bu tajriba uchun reaksiya tezligi bilan temperatura orasidagi bog‘liqlikni izohlovchi giafikni tuzing. Buning uchun absissa о‘qisa ma’lum magshtabda temperaturarn oidrnata о‘qisa ega reaksiya tezligi V=I/t qiymatrni qо‘yrng. Kо‘pchilik kimyoviy reaksiyalar uchun temperatura koeffitsgrti qanday qiymatga ega bо‘ladi? Kimyoviy reaksiya tezligining temperatura koeffitsgrti:
• g) reaksiya tezligini moddalarning darajasiga bogliqligi.
• Texnik tarozida 0,1 g maimai parchasini tortib oling va quruq probirkaga soling. Xuddi shuicha og‘irlikdagi kukun holidagi maimarni ham tortib olib, Quruq probirkaga soling: ulanga 1 ml dan 10% li (yoki 2i) NS1 eritmasidan quyib, har qaysi probirkadagi reaksiyaning borishini sekundomer yordamida qayd eting. Har ikkala reaksiya tezligi foimula bilan hisoblab chiqariladi. Reaksiya tezligi qaysi holda tez yoki qaysi holda sekinroq bornshrni quzating. Reaksiya tenglamasiri yozing. Bulardan binida reaksiya tezligini katga bо‘lishiga sabab nima?