Mavzu. Kimyoviy bog‘langan va gigroskopik suv Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Maksimal absorbsion nam sig`imi. deb tuproq zarralari yuzasiga mahkam singdirilgan (absorbsiyalangan) suvning eng ko’b miqdoriga aytiladi. Bu nam sig`imining miqdori odatda tuproqning maksemal Gigroskopiklik xolatidagi namdan biroz kam buladi.
Dala nam sig`imi. Deb sernam tuproqdagi bug`lanish va kapelyar namlanishdan tashqari tuproq qatlamlarida ushlanib qolgan suvning maksemal miqdoriga aytiladi. Dala nam sig`imi tuproqning eng muxim suv xossalaridan biri hisoblanadi va uning miqdori tuproqning 1 m qalinligi uchun prasent bilan ifodalanadi. dala nam sig`im xolati tuproqda o`simlik talabiga yetarli miqdorda, yane tuproq kavakligiga 55-75 % qismida suv buladi.
Sizot suvining sayozyoki chuqur bulishiga kura, tuproqlarda dala nam sig`imining nisbiy miqdori kub yoki kam bulishi mumkin.
Sizot suvi turli chuqurlikda bo’lgan bo’z
tuproqning dala nam sig`imi
(N.V. Bespalov)
3-jadval

Tuproq qatlami (sm hisobida)	Sizot suvining chuqurligi (m hisobida)
	1,6	2	2,5	3
0-50 0-70 0-100 0-150	23,12 24,95 26,56 27,66	22,74 24,37 26,04 27,66	21,90 23,03 24,50 26,20	21,15 21,65 22,36 23,37

Sug`oriladigan dehqonchiliksharaetida dala nam sig`imini bilish nixoyatda kata axamiyatga ega, chunki yerni so`g`orish normasi va muddatlarini to`g`ri aniqlash ana shu nam sig`imiga kura olib boriladi. Umuman nam sig`imlarining meyori va miqdori tuproqning mexanikaviy tarkibi, organik modda miqdori , strukturasi, qovushmasi xamda madaniy ishlanish xolatiga kura xar xildir. Tuproqning nam sig`imini yaxshilashda ekin maydonlarining strukturali, qumoq tarkibli va serchirindi bulishi aloxida axamiyatga ega va xamesha bunga jiddiy etibor berish lozim.