Mavzu: kichik sayyoralar. Asteroidlar kometalar

Amguid krateri
Jazoir
Diametri: 500 m
Chuqurligi: 65 m
Tenoumer krateri
Sahara cho’li, Mavritaniya
Diametri: 1,9 km
Chuqurligi: 100 m
Lonar krateri
Maxarashtra, Hindiston
Diametri: 1,8 km
Chuqurligi: 150 m

Pluton va mitti sayyoralar

1880-yilda ingliz astronomi Forbs Neptunning harakatini uzoq yillar o‘rganib, undan tashqarida ham birorta osmon jismi bo‘lishi kerak degan fikrni berdi. XX asr astronom Lovell boshida noma’lum sayyorani qidirish bilan shug‘ullandi. Bu osmon jismi Pluton sayyorasi bo‘lib chiqdi. Uni 1930 yilda K.Tombo topdi.

Nomi: Pluton
Quyoshdan uzoqligi: 39,5 a.b.
Diametri: 2375 km
Zichligi: 5,44 g/sm3
Massasi: 1,3·1022 kg
Quyosh atrofida
aylanish davri: 247,92 Yer yili
Yo‘ldoshlari: Xaron, Nikta, Gidra, Keber, Stiks.

Quyosh sistemasida bugungi kunga qadar topilgan mitti sayyoralar va ularning yo'ldoshlari

Kichik sayyoralar haqida ba’zi ma’lumotlar
2330 km
2390 km

Koyper belbog’i

XX asr oxiriga kelib, Neptun sayyorasi orbitasidan tashqarisida ham asteroidlar belbog‘i topildi va unga «Koyper belbog‘i» deb nom berildi. Buning sababi, 1951-yildayoq uning mavjudligini amerikalik astronom J. Koyper bashorat qilgan edi. Olimlar bu belbog‘ gigant sayyoralardan 35-50 a. b. uzoqlikda joylashgan bo‘lib, asteroidlar va kometalardan tashkil topgan degan fikrni berdilar.

Jerard Koyper
Koyper belbog‘i

1992 yilda Koyper belbog‘idagi diametri 280 km bo‘lgan 1992QB1 (Albion) - birinchi obyekt topildi. 2000 yilning may oyiga kelib topilgan transneptun (neptunorti) obyektlariningsoni 300 taga yaqinlashib qoldi. Bu jismlarning bari sayyoralar singari Quyosh atrofida uning planetalari kabi to‘g‘ri yo‘nalishda aylanadi. Ularni asteroid yoki kometa deb atash juda qiyin, chunki yangi ochilayotgan bu jismlarning diametri ancha katta bo‘lib, 100-800 km ni tashkil qiladi. Eng oxirgi tadqiqotlarning natijasiga ko‘ra, bu belbog‘da diametri 100 km dan ortiq bo‘lgan 70 000 dan ortiq obyekt bo‘lishi mumkin.

1992 yilda Koyper belbog‘idagi diametri 280 km bo‘lgan 1992QB1 (Albion) - birinchi obyekt topildi. 2000 yilning may oyiga kelib topilgan transneptun (neptunorti) obyektlariningsoni 300 taga yaqinlashib qoldi. Bu jismlarning bari sayyoralar singari Quyosh atrofida uning planetalari kabi to‘g‘ri yo‘nalishda aylanadi. Ularni asteroid yoki kometa deb atash juda qiyin, chunki yangi ochilayotgan bu jismlarning diametri ancha katta bo‘lib, 100-800 km ni tashkil qiladi. Eng oxirgi tadqiqotlarning natijasiga ko‘ra, bu belbog‘da diametri 100 km dan ortiq bo‘lgan 70 000 dan ortiq obyekt bo‘lishi mumkin.

Keys