Bilim olish darajasi.
3. Ta’limning mazmuni
Ta’limning mazmuni uning maqsadidan kelib chiqadi. Ta’limning mazmuni deganda, o’quvchilarning o’qish jarayonida egallab olishi lozim bo’lgan hamda tizimga solingan bilim, malaka va ko’nikmalarning aniq belgilangan doirasi tushuniladi.
Ta’limning mazmuni bir qator ehtiyojlarni hisobga olish bilan belgilanadi:
1.Ijtimoiy ishlab chiqarishning eng zarur extiyojlar, ijtimoiy tuzimning hususiyatlari.
2.Davlatning xalq ta’limi va muayyan turdagi o’quv yurti oldiga qo’yadigan maqsad va vazifalar.
3.O’qitish qoidalaridan kelib chikadigan va o’quvchilarning imkoniyatlarini (yosh imkoniyatlari va boshqalar) e’tiborga oluvchi didaktik talablar.
Ta’lim mazmuni o’quv rejasi, o’quv dasturi va darsliklarda ifodalangan.
O’quv rejasi - deb, o’qitiladigan fanlar, o’qitish uchun ajratilgan soatlar va o’quv yilini tuzilishini belgilab beruvchi davlat xujjatiga aytiladi.
O’quv rejasi – barcha umumta’lim maktablarida so’zsiz amal qilinishi lozim bo’lgan davlat xujjatidir. Unda sinflar bo’yicha o’rganilishi lozim bo’lgan o’quv fanlari va o’sha fanlar uchun ajratilgan o’quv soatlari ko’rsatilgan bo’ladi.
Maktabning yagona o’quv rejasi xalq ta’limi vazirligi tamonidan tasdiqlanadi.
O’quv dasturi – o’quv rejasi asosida ishlab chiqiladi. O’quv dasturi xar bir o’quv fanining o’qitish uchun ajratilgan bilim xajmi, tizimi va g’oyaviy – siyosiy yo’nalishini aniqlab beradigan davlat xujjatidir.
O’quv dasturida o’quv yili davomida xar qaysi sinfda aloxida fanlar bo’yicha o’quvchilarga beriladigan ilmiy bilim, ko’nikma va malakalarning hajmi belgilab beriladi. Dasturda xar qaysi o’quv fanlarining mazmuni izchillik bilan yoritiladi va ma’lum mavzular orqali ko’rsatiladi. Ma’lum mavzu yuzasidan o’quvchi o’zlashtirishi lozim bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalar qisqacha ifodalab beriladi.
Darslik – o’quv jarayonining zarur qismidir. Ko’p vaqtlardan beri u o’qitishning eng muhim vositasi xisoblanar edi.
Xar bir o’quv fanining mazmuni darslikda batafsil yoritiladi. Darslik tegishli fanga oid ilmiy bilim asoslarini dasturga va didaktika talablariga muvofiq ravishda bayon qiluvchi kitobdir.
Darsliklar bilan bir qatorda ayrim fanlardan o’quv qo’llanmalar xam tuziladi. Masalalar va mashqlar to’plami, xrestomatiyalar, atlaslar, lug’at kitoblari vash u kabilarni misol qilib keltirish mumkin.
O’quvchilar darslik va o’quv qo’llanmalari bilan xam darsda, xam uy sharoitida mustaqil ish olib boradilar. Darslik materiali katta tarbiyaviy axamiyatga ega. U bilan ishlash tarbiyalanuvchilarning ahliy tarbiyasiga, ularda ilmiy dunyoqarashning, axloq, odob, tafakkurning, nutqning, ishdagi mustaqilligini rivojlanishiga yordam beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |