Mavzu: Kasbiy ta’lim o’qituvchisining individual metodik faoliyati

Tolipova Dilorom Dilshod qizi 097-17 AG 4-kurs.­

Mavzu:Kasbiy ta’lim o’qituvchisining individual metodik faoliyati.

K I R I SH­­­­

O’zbekiston Respublikasining Prezidenti I.A.Karimov O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 17 yilligiga bag’ishlangan ma’ruzalarida: “Hammamizga teran haqiqat ayon bo’lishi kerak – biz yurtimizning ertangi rivoji yo’lida qanday chuqur uylangan dasturlarni tuzmaylik, bu rejalarni bajarish uchun qanday moddiy baza va imkoniyatlarni yaratmaylik, buning qancha ko’p sarmoya sarf etmaylik, ularning barchasini amalga oshiriladigan, ruyobga chiqaradigan qudratli bir omil borki, u ham bo’lsa, yuqori malakali ish kuchi va yurtiizning ertangi kuni, taraqqiyoti uchun ma’suliyatni o’z zimmasiga olishga qodir bo’lgan etuk mutaxassis yoshlarimiz, desak, uylanmanki, xech xato bo’lmaydi”, deb alohida ta’kidlaydilar. Bu vazifalar, birinchi navbatda kelajakning bunyodkorlari bo’lmish yosh avlodning bilim olish, yuqori malakali kadrlar bo’lib o’z yurti va xalkiga sitqidildan mehnat qilish, ozod yurt ravnaqi va baxt-saodati uchun halol mehnat qilishga o’rgatishni nazarda tutadi. Zero, mustaqillik aynan fidoiy, o’z Vatani manfaatlariga g’oyat sadoqatli, yuqori malakali kadrlarning jamiyatni boshqarishini taqozo etadi.

Inson, uning har tomonlama kamol topishi va farovonligi respublikada amalga oshirilayotgan o’zgartirishlarning bosh maqsadi va harakatlantiruvchi kuchidir.

Jahon moliyaviy – iqtisodiy inqirozi sharoitida Respublikamizda siyosiy, ma’naviy, ijtimoiy xamda iqtisodiy xayotning barcha bosqichlarida rivojlanish sari qo’yilgan xar bir qadam mamlakatimiz ijtimoiy xayotining barcha sohalarida, jumladan ta’lim – tarbiya sohasida ham chuqur o’zgarishlarga olib kelmoqda.

Mamlakatimiz Prezidenti I.A. Karimov, jahon moliyaviy – iqtisodiy inqirozini O’zbekiston sharoitida bartaraf etishning yo’llari va choralari xususida fikr – muloxaza yuritib: “Iqtisodiyotimizning jahon xo’jalik va moliyaviy – iqtisodiy tizimiga integratsiyalashuv jarayoni tobora chuqurlashib borayotganini inobatga oladigan bo’lsak, jahon moliyaviy inqirozi, avvalo uning oqibatlari bizga ham salbiy ta’sir ko’rsatayotgani xaqida gapirib o’tishning xech qanday zarurati bo’lmasa kerak, deb o’ylayman”¹ deb alohida ta’kidladilar.

Zamonaviy iqtisodiyot, fan, texnika va texnologiyalarni rivojlantirish asosida kadrlar tayyorlashning takomillashgan tizimini yaratish mamlakatni taraqqiy ettirishning eng muhim sharti hisoblanadi. Tizimning amal qilishi kadrlarning istiqbolga mo’ljallangan vazifalarni hisobga olish va hal etish qobiliyatiga, yuksak umumiy va kasbiy madaniyatiga ijodiy va ijtimoiy faollikka, ijtimoiy-siyosiy hayotda mustaqil ravishda yo’nalish ola bilish mahoratiga ega bo’lgan yangi avlodni shakllantirishni ta’minlaydi.

Insonni har tomonlama tarbiyalash insoniyatning azaliy orzusi bo’lib, ajdodlarimiz ma’rifat va madaniyatni qanday qilib yosh avlodlarga o’rgatish, ularni komillikka etaklash yo’llari, qonun-qoidalarini izlaganlar. Insonlarni ma’rifatli va ma’naviy komil bo’lishi - Kasbiy pedagogika fanini asosiy maqsadidir.

Kasbiy pedagogikaning bosh masalasi, predmeti tarbiyadir. Tarbiyadagi keng ma’no ta’lim, rivojlanish, ma’lumot bilan bog’langan holda barkamol insonni voyaga etkazishdir.

Ma’lumki, Kasbiy pedagogika fani tarbiya va ta’limning inson rivoji, shaxs kamoli va mutaxassis shakllanishida ta’lim tizimi o’z ichiga olmaydigan etnik, antropologik, genetik, tarixiylik, mustaqillik, tabiiy-ekologik, ruhiy-hissiy bilish, rivojlanish, komillik omillariga ham suyanadi. Bundan tashqari Kasbiy pedagogika fani oldiga yangicha fikrlash, yangicha tafakkur, milliy mafkuraning keng qamrovli sifatlarini shakllantirish vazifalari qo’yiladi.

Kasbiy pedagogika ta’lim-tarbiyada hayot jarayonining barcha sohalarini, jabhalarini qamrab olmasa, u o’zining komil inson tarbiyasidagi juda katta asosiy imkoniyatlariga ega bo’lgan asosiy ijtimoiy fan mavqeini egallay olmagan bo’ladi. Shuning uchun ham yangi ta’lim kontseptsiyasida va mutaxassislar tayyorlash milliy dasturida ta’lim ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning ustuvor yo’nalishi qilib belgilanadi.

Kasbiy pedagogika fanining metodologiyasida, mazmunida, tarbiya nazariyasida, ta’lim nazariyasida, ta’limning tashkiliy shakllarida komillik darajasi sifatlarini aniqlashda katta islohiy o’zgarishlar bo’ldi. Bu o’zgarishlar yangi pedagogik texnologiyalarda o’z asosini topishi lozim.

Kasbiy pedagogikaning milliy asosi ta’lim-tarbiya muammolarini har bir millatning milliy merosi bilan birga umumbashariy, umuminsoniy qadriyatlar bilan bog’langan holda amalga oshirishdir. Har bir millatning o’ziga xos meros va qadriyatlariga suyangan holda tarbiyashunoslik masalalarini milliy asosda yosh avlodga etkazish mazmuni, shakli, usul, metod va tamoyillarini milliylashtirishdir.

Ma’ruzalar matni iqtisodiyot yo’nalishidagi oliy o’quv yurtlari, o’rta maxsus kasb-hunar kollejlari, akademik litsey talabalari va ta’lim-tarbiya bilan doimiy shug’ullanuvchi keng kitobxonlar ommasiga mo’ljallangan bo’lib, unda asosiy e’tibor «Ta’lim to’g’risida»gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» talablaridan kelib chiqqan holda, ta’limning mazmuni, ta’limning tashkiliy shakllar va metodlari, O’zbekistonda ta’lim tizimi, shaxsni shakllanishida ta’lim-tarbiyaning o’rni, sharq mutafakkirlarining pedagogik qarashlari, o’z-o’zini boshqarish Kasbiy pedagogikasi, xorijiy mamlakatlar Kasbiy pedagogikasi kabilarga qaratilgan.