Mavzu: Kapalaklar- lipidoptera Kapalaklar

Mavzu:Zararkunandalar populyatsiyasining dinamikasi. Ekinlar hosilining zararli organizmlar ta’sirida nobud bo’lishi.
Oʻsimliklar zararkunandalari — madaniy oʻsimliklarni zararlaydigan yoki ularni nobud qiladigan jonivorlar. Umurtqali hayvonlarning sut emizuvchilar sinfi, ayniqsa, kemiruvchilar turkumiga mansub Oʻsimliklar zararkunandalari koʻp. Umurtqasiz hayvonlardan qorinoyoqli mollyuskalarning ayrim turlari, nematodalar sinfidan yumaloq chuvalchanglarning koʻpchiligi oʻsimliklarni zararlaydi. Boʻgʻimoyoqlilardan hasharotlar sinfi, oʻrgimchaksimonlar sinfi (kanalar), koʻpoyokdilar sinfining baʼzi turlari hamda qisqichbaqasimonlar (eshakqurt)ga mansub turlituman va juda koʻp Oʻsimliklar zararkunandalari turlari bor. Hasharotlar, ayniqsa, hosilga koʻproq zarar yetkazadi. Ularning 60 mingdan ortiq oʻsimlikxoʻr turi maʼlum, shu jumladan, 4 mingga yaqin turi madaniy oʻsimliklarga zarar yetkazadi, mahsulotlarni buzadi va h.k.
Qishloq xoʻjaligi uchun zararli hasharotlar sistematik tamoyil (turkumlar boʻyicha) hamda oziqlanish xarakteri boʻyicha tasniflanadi. Oʻsimlikxoʻr hasharotlar va kanalar turli oilalarga mansub oʻsimliklar bilan oziqlanadigan hammaxoʻr hasharotlar — polifaglarga; bir oilaga mansub har xil turdagi oʻsimliklar bilan oziqlanadigan hasharotlar — oligofaglarga; faqat bir turdagi oʻsimliklar bilan oziqlanadigan hasharotlar — monofaglarga boʻlinadi. Turli ekinlar hosiliga hammaxoʻr zararkunandalar: chigirtkasimonlar, baʼzi chirildoqlar, qoʻngʻizlardan qirsildoq (simqurtlar), qora qoʻngʻizlar (soxta simqurtlar) va boshqalar, kapalaklardan kuzgi tunlam, gʻoʻza tunlami, karadrina va boshqalar katta zarar keltiradi. Bir oilaga mansub har xil turdagi oʻsimliklar bilan oziqlanadigan hasharotlar ham koʻpchilikni tashkil etadi. Bularga shved pashshasi, gessen pashshasi va boshqalar kirib, faqat boshoqli oʻsimliklar bilan oziqlanadi.
Mavzu: O’simlik zararkunandalariga karshi kurash.
Zararkunandalarga qarshi kurash tartibga solish yoki boshqarish turlari sifatida belgilanadi zararkunanda, inson faoliyatiga salbiy ta'sir ko'rsatadigan hayvonlar olamining a'zosi. Odamning javobi etkazilgan zararning ahamiyatiga bog'liq va bag'rikenglikdan tortib, oldini olish va boshqarish orqali zararkunandalarni butunlay yo'q qilishga urinishgacha. Zararkunandalarga qarshi kurash choralari an zararkunandalarga qarshi kompleks kurash strategiya.
Qishloq xo'jaligida zararkunandalar chetlab o'tiladi madaniy, kimyoviy va biologik degani. Ekishdan oldin tuproqni haydash va ishlov berish zararkunandalar yukini engillashtiradi va pestitsidlardan foydalanishni iloji boricha cheklashning zamonaviy tendentsiyasi mavjud. Bunga hosilni kuzatish, faqat qo'llash orqali erishish mumkin hasharotlar kerak bo'lganda va zararkunandalarga chidamli navlar va ekinlarni etishtirish orqali. Iloji bo'lsa, uni rag'batlantiradigan biologik vositalardan foydalaniladi tabiiy dushmanlar zararkunandalari va ularga mos keladiganlarni kiritish yirtqichlar yoki parazitlar.

Uylarda va shahar muhitida zararkunandalar - bu yashash muhitini odamlar bilan bo'lishadigan, mol-mulk bilan oziqlanadigan va buzadigan kemiruvchilar, qushlar, hasharotlar va boshqa organizmlar. Ushbu zararkunandalarga qarshi kurash chetlatish, qaytarish, fizikaviy olib tashlash yoki kimyoviy vositalar yordamida amalga oshiriladi. Shu bilan bir qatorda, sterilizatsiya dasturlarini o'z ichiga olgan biologik nazoratning turli usullaridan foydalanish mumkin.