Mavzu: kalendar turlari

Mavzu: kalendar turlari

Bajardi: Yo’ldosheva Pokiza

Tekshirdi: Shadimetova G

REJA:

• Kalendar haqida ma’lumot
• Kalendar turlari

Vaqtni saqlashning ma’lum bir tizimi kalendar deb ataladi. Ism lotincha so’zdan kelib chiqqan kalendarlar- yangi oyning birinchi kuni. Lotin so’zi kalendariy tom ma’noda tarjima qilingan qarz kitobini anglatadi, chunki qadimgi Rimda oyning birinchi kunida qarz foizlarini to’lash qoidasi mavjud edi.

Insoniyat tomonidan qo’llaniladigan vaqtni hisoblashning barcha tizimlarini ikkita asosiy guruhga bo’lish mumkin: oy va quyosh vaqtini hisoblash. Bu uchta taqvim turini ajratish imkonini beradi: oy, quyosh va oy quyoshi. Oy taqvimi oy fazasining o’zgarishi davriga asoslanadi; quyoshning markazida – fasllarning o’zgarishi davri; lunisolar oy va quyoshning ko’rinadigan harakatlarining davriyligiga asoslanadi. Oy taqvimi fasllarning o’zgarishini aks ettirmaydi va tabiat hodisalaridan yiliga 11 kun oldinda. Quyosh taqvimi eng qulay hisoblanadi, chunki u odamlarning butun ijtimoiy, mehnat va shaxsiy hayoti bilan bog’liq bo’lgan yillik fasllarning almashinishini aks ettiradi.

Oy taqvimi bobil, ibroniy va boshqalar, oy-quyosh – Bobil, xitoy, qadimgi yunon, rim va boshqalar edi.. Quyosh taqvimi dastlab bir nechta mamlakatlarda – Misrda, Hindistonning va Markaziy Amerikaning ba’zi mintaqalarida tarqatilgan.

Oy taqvimi bobil, ibroniy va boshqalar, oy-quyosh – Bobil, xitoy, qadimgi yunon, rim va boshqalar edi.. Quyosh taqvimi dastlab bir nechta mamlakatlarda – Misrda, Hindistonning va Markaziy Amerikaning ba’zi mintaqalarida tarqatilgan.

Bobil taqvimi. Oy vaqtini hisoblash eng qadimiy hisoblanadi. Uning birinchi yaratuvchilari qadimgi bobilliklar – janubiy Mesopotamiya aholisi, Dajla va Furot daryolari Mesopotamiyasida, u erda miloddan avvalgi 3-ming yillik o’rtalarida joylashgan. Kuchli davlat tuzildi. Bu yerning iqlimi qattiq va quruq edi. Aholining hayoti bahorda sodir bo’lgan Dajla va Furot suv toshqinlariga bog’liq edi. Mesopotamiya qishloq xo’jaligi to’kilishlar bilan bog’liq edi. Ammo lalmi yerlarni sug’orish uchun kompleks sug’orish ishlariga oldindan tayyorgarlik ko’rish uchun kalendar kerak edi.