Mavzu: jismoniy tarbiya va sport sohasida pedagogik o



Download 31,79 Kb.
bet6/13
Sana18.02.2022
Hajmi31,79 Kb.
#453436
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
JISMONIY TARBIYA VA SPORT SOHASIDA PEDAGOGIK O‘LCHOVLAR NAZARIYASI VA AMALIYOTI

Tadqiqot rejasi
(ijrochining ismi)
Tadqiqot muammosi ;
Tadqiqot mavzusi
Tadqiqot maqsadlari
ilmiy maslahatchi
Ishning boshlanishi Ishning oxiri
Mavzuning qisqacha asoslanishi (shu jumladan: mavzuning mohiyati, kutilayotgan ­nazariy va amaliy ahamiyati)
O'rganish ob'ektlari
Tadqiqot usullari
O'qishni tashkil etish
Adabiyot ishi.
Adabiy manbalarni o‘rganish yordamchi vosita bo‘lishi mumkin (masalan, eksperimental ­tadqiqotda, pedagogik eksperiment asosiy usul bo‘lganda) yoki mustaqil tadqiqot metodi vazifasini bajaradi.
Agar adabiyotlarni o'qish yordamchi ­vosita bo'lib xizmat qilsa, eksperimental ishning turli bosqichlarida o'qish vazifalari o'zgaradi. O'qishga tayyorgarlik ko'rayotganda, adabiyotlarni o'qish to'g'ri mavzuni tanlashga, o'tmishdoshlarning asarlari, ular qo'llagan usullar bilan tanishishga va pirovardida ularning keyingi ishlarini to'g'ri rejalashtirishga yordam beradi. Aytgancha, bir necha oy davom etishi mumkin bo'lgan tajriba o'rganish davomida adabiyotlarni o'qish sizga quyidagilarga imkon beradi: boshqa mualliflar tomonidan shu kabi mavzu bo'yicha olib borilgan so'nggi ishlardan xabardor bo'lish; agar kerak bo'lsa, ularning o'qishlariga tegishli tuzatishlar kiritish; ularning faktik materiallarini va undan kelib chiqadigan xulosalarni tasdiqlash yoki rad etishni topish; agar adabiyot ma'lumotlari o'zingizning tajribangizda olingan ma'lumotlarga mos kelmasa, buning uchun tushuntirish toping.
Aytish kerakki, har holda, ­adabiy manbalarni o‘rganish tadqiqotchi uchun “eshikni ochadi”, uni tajriba-sinov ishlariga yo‘naltiradi. O'z navbatida, eksperimental ish ham o'qishga bo'lgan ehtiyojni faollashtiradi, chunki u doimo savollarni "qo'yadi".
Shuni esda tutish kerakki, o'qishni o'z-o'zidan maqsad, bilimlarning mexanik to'planishiga aylantirmaslik kerak: bu ­shaxsiy tadqiqotda mustaqillikni yo'qotishiga olib kelishi mumkin.
Umumiy vazifalardan tashqari, o'qish va adabiyotning alohida vazifalari bo'lishi mumkin (masalan, ­atamalar katalogini tuzish, o'qitish usullarini tasniflash).
Albatta, bir vaqtning o'zida bir nechta muammolarni hal qilish mumkin, ammo ulardan biri doimo etakchi bo'lib qoladi (masalan, referat mavzusi bo'yicha adabiyotlarni to'plashda bir ­vaqtning o'zida qiziqish muammosi haqida turli xil nazariy tushunchalarni to'plash mumkin).
Kitob va maqolalarni o'qish maqsadlarini belgilashda aniqlik, asosan, keyingi ish usullarini belgilaydi. Aytaylik, nashr haqida faqat umumiy tasavvurga ega bo'lish talab etilsa, uni qayd etish ortiqcha bo'ladi; agar kitobni majburiy material sifatida o'rganish kerak bo'lsa, unda ­eslatmalar va qayta o'qimasdan turib bo'lmaydi. Maqsadlarni belgilashda aniqlik yo'qligi adabiyot bilan ishlashda bir qator kamchiliklarga olib keladi: birinchidan, o'qishda o'z-o'zidan tugaydi, bu haqda yuqorida aytib o'tilgan; ikkinchidan, o'qilgan adabiy manbalar haqida umumiy fikr yo'q, bu bu boradagi zamonaviy nazariy kontseptsiyaning barcha kuchli va zaif tomonlari bilan bir fikrni keltirib chiqaradi; uchinchidan, tizimsiz o'qish paydo bo'ladi, unda manbalarni tanlashda ham, o'rganishda ham kesishuvchi (etakchi) g'oya mavjud emas, natijada mavzu uchun muhim ishlar o'tkazib yuboriladi va aksincha, ikkinchi darajalilarga juda ko'p e'tibor beriladi. , bilimlarning tegishli sohalari bo'yicha nashrlar o'rganilmaydi; to‘rtinchidan, o‘qilgan narsaga tanqidiy munosabatda bo‘lish, mualliflarning savobli va noto‘g‘ri hisob-kitoblarini baholay olmaslik, o‘z ishlarida birinchisidan foydalana olmaslik, ikkinchisini takrorlamaslik. O'qishning tabiati qanday bo'lishidan qat'i nazar, unda ba'zi bosqichlarni shartli ravishda ajratish mumkin. To'g'ri, o'quvchining tajribasi va odatlariga, o'qishning vazifalari va tabiatiga qarab, bu bosqichlar har xil bo'lishi mumkin, ular tartibini o'zgartirishi mumkin. Masalan, chuqur o'qish bilan solishtirganda sayoz o'qishda bir qator qadamlar etishmaydi.
o'quv adabiyotlarini o'qishdan oldin ­ma'ruza tinglangan bo'lsa, avvalo referatni o'qib chiqishingiz kerak. Agar biron-bir asl adabiy manbani, deylik, monografiyani o'qishga to'g'ri kelsa, avvalo, ko'proq foydalanish mumkin bo'lgan nashrlarda, masalan, darslikdagi o'xshash mazmundagi materialni o'zlashtirishingiz kerak. Bu sizga murakkabroq materialni o'zlashtirishga yordam beradigan bilimlar bazasini, atamalar zaxirasini yaratadi .­
Kitob bilan tanishishni ­mundarijadan boshlash tavsiya etiladi. Bu umumiy mazmunni aniqlashga, qanday o'qish turiga murojaat qilish kerakligini aniqlashga imkon beradi - doimiy yoki tanlab; tanlangan bo'lsa, unda qaysi bo'limlarni va qanday tartibda o'qish kerak.
, qaysi yilda, qaysi tirajda, muharriri kim) bilan tanishish foydalidir ; ­ular, albatta, taxminan, kitobning ishonchliligini, uning zamonaviyligini, xarakterini (o'quv, ilmiy, ommabop va boshqalar) baholashga yordam beradi.
Keyin so'zni (kirish) o'qishingiz kerak. Bu kitobning asosiy ­mazmuniga yo‘naltirish, asosiyni ikkinchi darajalidan ajratish, muallifning yetakchi g‘oyalarini, ba’zan esa ularga ushbu kitobni taqdim etayotgan yetakchi olimlar tomonidan bildirilgan tanqidiy qarashlarini tushunish imkonini beradi. Agar bibliografik kartochkada odatda sarlavha sahifasining orqa tomonida beriladigan kitobga annotatsiya mavjud bo‘lsa, uni ham o‘qib chiqish maqsadga muvofiqdir.
kitobning ma'lumotnoma apparati, ya'ni bibliografik ro'yxati yoki tavsiya etilgan adabiyotlar ro'yxati, illyustrativ material indekslari, belgilar yoki qisqartmalar, ishlatilgan atamalar bilan darhol tanishib chiqish tavsiya etiladi . ­Bularning barchasi ushbu mavzu bo'yicha qo'shimcha adabiyotlar bilan tanishish, muallif tomonidan foydalanilgan adabiyotlarning hajmi va sifatini baholash va nihoyat, kitob mazmunini tushunishni osonlashtiradigan ma'lumotlarni olish imkonini beradi.
Kitobdagi asosiy materialni o'qishni boshlaganda, barcha notanish so'z va atamalarni ular uchrashgan sahifalarini ko'rsatgan holda maxsus lug'atga yozib qo'yish va darhol ularga tushuntirish topishni qoidaga aylantirish kerak. Matnga qo'shilgan turli izohlar va eslatmalarni diqqat bilan ko'rib chiqish kerak .­
Kitobni birinchi o'qishda, birinchi navbatda, asar mazmunini bir butun sifatida tushunish kerak. Buni esa muallifning asosiy fikrlarini, yetakchi fikrlarini anglash va ularni uzoq-uzoq dalillardan ajratish orqaligina amalga oshirish mumkin. Shu bilan birga ­, muallif tomonidan qo'llaniladigan asosiy tushunchalarni tushunish kerak.
Takroriy o'qish paytida ­faktik materialni baholash, eng tipik faktlarni tanlash va ularni shaxsiy tajriba va adabiy manbalardan ma'lum bo'lganlar bilan solishtirish kerak. Muallifning fikrlash jarayonini, ularning mantiqiyligini va dalillarini tushunish kerak. Qayta o'qish tanlab bo'lishi mumkin, agar ma'lum bo'lgan, birinchi o'qishda tushunilgan yoki mavzu bilan bog'liq bo'lmagan narsalar olib tashlansa.
O‘quvchi asosiy g‘oyani qayta aytib, tushuntirib, ilgari ma’lum bo‘lgan bilan solishtirish imkoniga ega bo‘lgandagina asar mazmunini o‘zlashtirilgan deb hisoblash mumkin . ­Assimilyatsiya sifatini yaxshi o'z-o'zini tekshirish o'qilgan narsaning mazmunini aks ettiruvchi savollarni shakllantirish va ularga keyingi javoblar bo'lishi mumkin. O'qilgan adabiyotlar bo'yicha prezentatsiya-referatlar qilish foydalidir, bu materialni og'zaki bayon qilishning yaxshi amaliyotidir.
Adabiy manba ustidagi ishning tugallanishi uning asosiy mazmunini yozib olish hisoblanadi.

Download 31,79 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish