Mavzu: jismoniy sifatlarni rivojlantirish uchun maxsus mashqlar. Reja: Kuch va uni tarbiyalashning uslub hamda vositalari

Kuch mashqlarini bajarish vaqtida mushaklar uch xil tartibda ishlashi mumkin:

• 
  Kuch mashqlarini bajarish vaqtida mushaklar uch xil tartibda ishlashi mumkin:
  
• 
  1. O`z uzunliklarini o`zgartirmay (statik, izometrik tartib).
  
• 
  2. O`z uzunliklarini kamaytirib (qarshiliklarni yenguvchi, miometrik tartib).
  
• 
  3. Uzayib (yon beruvchi, pliometrik tartib).
  
• 
  Masalan, oyoqlar to`g`ri ko`tarilgan vaqtdan to to`g`ri burchak hosil bo`lgunicha mushaklar faoliyatining uchala tartibi uchrashadi. Oyoqlar ko`tarilganda – mushak ishi uzunligining kamayishi, oyoqlarni 90 gradus burchak ostida ushlab turishda – statik ish; dastlabki holatga qaytib oyoqlarni tushirishda – mushaklarning uzayishi.
  
• 
  Qarshiliklarni yenguvchi va ularga yon beruvchi tartiblarning birlashuvi “dinamik tartib” deyiladi.
  
• 
  O`quvchilar jismoniy tarbiyasida umumiy va maxsus kuch tayyorgarligi amalga oshiriladi.
  
• 
  Umumiy kuch tayyorgarligi insonning mehnat faoliyatiga tayyorligi va jismoniy rivojlanishi uchun ahamiyatga ega bo`lgan barcha asosiy mushak guruhlarining uyg`un rivojlanishiga qaratilgan.
  
• 
  Maxsus kuch tayyorgarligining maqsadi faoliyatning tanlangan turiga tatbiqan musobaqalashuvchi harakat texnikasi bilan muvofiq mushak guruhlari kuchining qo`shilib yuzaga chiqishi – jismoniy sifatlarning rivojlanishidir.
  

Kuch va tezlik aloqadorligi.

• 
  Agar qo`ldan uchib chiqish tezligini ham, bunda namoyon bo`lgan mexanik kuchni ham har xil qilib, turli og`irlikdagi yadrolar itqitilsa, u holda kuch va tezlik o`zaro teskari nisbatda bo`ladi: tezlik qanchalik yuqori bo`lsa, namoyon bo`lgan kuch shunchalik kam bo`ladi va aksincha.
  
• 
  Tezlik-kuch (dinamik kuch) qobiliyatlari – tezkor harakatlarda.
  
• 
  Tezlik-kuch qobiliyatlari qarshilikni yenguvchi va yon beruvchi (amortizasion) kuch turlariga bo`linadi.
  

•