Mavzu jamoat farovonligi nazariyasi

Farovonlik - davlat aholisi, ijtimoiy guruh yoki sinf, oila, shaxsni hayoti uchun zarur bo'lgan moddiy, ijtimoiy va ma'naviy ne'matlar bilan ta'minlash.

Farovonlik ishlab chiqaruvchi kuchlar va xarakterning rivojlanish darajasiga bevosita mutanosibdir iqtisodiy munosabatlar... Ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanish darajasi qanchalik yuqori bo'lsa, aholi farovonligi shunchalik tez oshadi.

Ko'proq darajada farovonlik muayyan jamiyatdagi ijtimoiy-iqtisodiy siyosatning samaradorligi bilan bog'liq.

Odamlarning farovonlik darajasi haqidagi tasavvurlari tarixiy jihatdan belgilanadi va ma'lum bir vaqt va makonda inson farovonligini baholashning ustuvor mezonlariga bog'liq. Iqtisodiy rivojlanishdagi farovonlik omilini baholashning ikki xilligi - baholashda umumiy, barqaror va shu bilan birga alohida, tarixiy jihatdan o'ziga xos xususiyatlar mavjudligi - ko'pincha iqtisodiy tizimlar evolyutsiyasi jarayonini keng ko'lamli koordinatalarda tushunishni qiyinlashtiradi. vaqt. Va shunga qaramay, aynan xalq farovonligi mezonlari dunyo mamlakatlari va mintaqalari iqtisodiyotini o‘zgartirish konsepsiyalari va o‘ziga xos traektoriyalarini jamoatchilik tomonidan baholash uchun eng ob’ektiv asos hisoblanadi.

Farovonlik ko'rsatkichlaridagi barqaror komponentlar odamlarning asosiy ehtiyojlarining ko'p turlarining o'zgarmasligi bilan bog'liq va bu farovonlik dinamikasini ko'tarilish, o'sish nuqtai nazaridan baholash imkonini beradi. Mezonlarning uzluksizligi tufayli farovonlik adekvat qiymat o'lchovini oladi va uning darajalari vaqt o'tishi bilan umumiy qiymatlar sifatida solishtirish mumkin bo'ladi. Farovonlikning bu xususiyatlari iqtisodiy o'sishning ob'ektiv parametrlari bilan uzviy bog'liq holda berilishi juda muhimdir. Ularni baholash (ma'lum bir tarixiy davrga nisbatan) yilda amalga oshiriladi turli mamlakatlar ah, printsipial jihatdan bir xil usullarga ko'ra, bu mamlakatlar turli xil ijtimoiy-siyosiy tizimlarga tegishli bo'lsa ham. Demak, doimiy darajadagi taqqoslash imkoniyati iqtisodiy rivojlanish turli mamlakatlar xalq farovonligi parametrlariga ko'ra. Siz shuni bilishingiz kerakki, uzoq muddatda bu taqqoslashlar har doim ham mukammal emas.

Tarixning uzoq davri insoniyatning yashash uchun kurashi bilan bog'liq. Odamlarning manfaatlari asosiy ehtiyojlarni qondirish atrofida jamlangan va davlat farovonligi siyosati haqida gap bo'lishi mumkin emas. Qul va xo'jayinning hayoti juda hayratlanarli darajada boshqacha edi. Va faqat mehnat unumdorligini sezilarli darajada oshirgan texnologik inqiloblarni boshdan kechirgandan so'ng, shuningdek, odamlarning turmush sharoitini yaxshilash bo'yicha ko'plab ijtimoiy harakatlari orqali insoniyat farovonlik siyosati masalasini rivojlanish mazmuni sifatida shakllantirishga keldi. milliy iqtisodiyotlar... Bu imkoniyat kapitalistik jamiyatning sanoat bosqichida va proletariat ijtimoiy-siyosiy kuch sifatida shakllanganidan keyin va hukmron sinf oldida mehnatkashlarning ijtimoiy huquqlarini himoya qilish uchun etarlicha ommaviy harakat rivojlanganidan keyin paydo bo'ldi. Bu jarayonlarga qator mamlakatlarda sotsialistik tuzumni shakllantirish amaliyoti ham katta ta’sir ko‘rsatdi.

Shunday qilib, iqtisodiy taraqqiyotni odamlar farovonligi bilan bog'lash g'oyasi mashaqqatli ijtimoiy rivojlanish natijasida tug'ildi. Bu ishlab chiqarish samaradorligini oshirish bo'yicha tadbirkorlik harakatlariga ham, odamlarning o'z mavqei va huquqlari uchun ijtimoiy kurashiga olib keladi. Kapitalistik iqtisodiyotning yuqori darajada rivojlangan bosqichidagina iqtisodiy jarayonlarda farovonlik omilini nazariy asoslash zaruriyati amalga oshdi.

Ilmiy-nazariy nuqtai nazardan, bozor iqtisodiyotiga nisbatan farovonlik masalalari nazariya doirasida ham batafsil ishlab chiqilgan deb hisoblanadi. umumiy muvozanat.