Mavzu: Jаmiyat vа ijtimоiy tizim

Sotsiologiyada jamiyatning quyidagi yo’nalishlari mavjud: 1. Mexanitsistik. 2. Organitsistik. 3. Kulturologik

• 1. Jamiyatning mexanitsistik yo’nalishi XIX asrda vujudga keldi. Mexanitsistik yo’nalishda klassik mexanika konsepsiyasi, olamini mexanik talqin qilish, jamiyat rivojlanishi qonunlarini asosan fizik va mexanik qonuniyatlar asosida deb bilish bilan asoslanardi. Mexanitsizm tarafdorlari, masalan, T. Kern jamiyat strukturasini va undagi jarayonlarni noorganik olam bilan solishtirib, shuning asosida jamiyat qonunlarini yaratishga harakat qildilar.
• 2.Jamiyatnint organitsistik konsepsiyasi XIX asr oxiri XX asr boshlarida vujudga kela boshlagan. Bu ta'limotga ko‘rajamiyatni organizm bilan aynan bir narsa deb qarash tashkil etadi. Jamiyatni unsurlarning agregati deb qarab, organizm,nisbiy avtonomiyalardan iborat bo‘lgan va yagona tomoyillarga asoslangan jamiyat dinamikasini yaratadi. Organitsistik jamiyat konsepsiyasining namoyondalari O. Kont, T. Spekser, Dyurkgeym va boshqalar ijtimoiy organizmni taraqqiyotining omili deb qaradilar.