Mavzu: IV analitik guruh kationlarining analitik reaksiyalari. O’zlashtiriladigan amaliy ko’nikmalar ro’yxati. Pipetkadan foydalanishni o’rganish

2.Ammoniy gidroksid NH₄OH ishqorlarga oxshash AI³⁺ kationlarini eritmalardan Al(OH)₃ xolida choktiradi:

AlCl₃+3NH₄OH = Al(OH)₃¯+3NH₄Cl

Al³⁺+OH^- = Al(OH)₃¯

Probirkaga 2 tomchi alyuminiyning suvda eruvchi tuzi eritmasidan solib, ustiga 3 tomchi NH4OH ning 2 N eritmasidan qoshiladi va isitiladi. Bunda alyuminiy gidroksidning oq chokmasi xosil boladi. Al(OH)₃ chokmasi ammoniy tuzlarida kichik eruvchanlik kopaytmasiga ega bolganligi sababli erimaydi. NH₄OH va NH4Cl aralashmasi ta'sir ettirib Al³⁺ kationini Zn²⁺ kationlari ishtirokida xam ochish mumkin, chunki bunda Zn²⁺ kationlari chokma xosil qilmaydi.

3.Natriy atsеtat CH₃COONa alyuminiy tuzlariga ta'sir ettirilsa, alyuminiy digidroatsеtatning oq ipir-ipir chokmasi xosil boladi:

AlCl₃+3CH₃COONa = (CH₃COO)₃Al+3NaCl

(CH₃COO)₃Al+H₂O = Al(OH)₂CH₃COO¯+2CH₃COOH

Al³⁺+CH₃COO^-+2H₂O = Al(OH)₂CH₃COO¯+2H⁺

Alyuminiy tuzining 3-4 tomchi eritmasiga shuncha tomchi natriy atsеtat eritmasidan va 2-3 tomchi suv qoshib qaynatiladi. Oq chokma xosil bolishi kuzatiladi. Fe³⁺ tuzlariga natriy atsеtat ta'sir ettirib qizdirilganda qonqir chokma Fe(OH)₂ CH₃COO xosil qiladi. III - guruxning boshqa kationlari natriy atsеtat bilan chokma xosil qilmaydi.

4.Natriy gidrofosfat Na₂HPO₄ Al³⁺ kationlari bilan oq rangli AlPO₄ chokmasini xosil qiladi:

AlCl₃+2Na₂HPO₄ = AlPO₄¯+NaH₂PO₄+3NaCl

Al³⁺+2HPO₄^2- = AlPO₄¯+H₂PO₄^-

Probirkaga 3-4 tomchi alyuminiy tuzi eritmasidan solib ustiga, shuncha miqdorda natriy gidrofosfat tuzi eritmasidan qoshamiz. Alyuminiy fosfat AlPO₄ ning oq chokmasi xosil boladi. Bu chokma sirka kislotada erimaydi, lеkin kuchli kislotalarda eriydi. III-gruppaning boshqa kationlari natriy gidrofosfat bilan xam chokma bеradi. Bu chokmalarning xammasi kuchli kislotalar, shuningdеk sirka kislotada xam eriydi.