Mavzu: Issiqlik sig’imi

Mavzu:Issiqlik sig’imi

Mavzu:Issiqlik sig’imi

Reja:

• Issiqlik effekti
• Standart issiqlik effekti
• Gess qonuni
• Issiqlik sig’imi

Turli jarayonlarda, shu jumladan, kimyoviy jarayonlarda ajraladigan yoki yutiladigan issiqlikka reaksiyaning issiqlik effekti deyiladi. Issiqlik noto’liq funksiya bo’lganligidan issiqlik effektining qiymati jarayonning borish sharoitiga bog’liq.

• Izoxorik (V=const) jarayondagi issiqlik effekti Qv birinchi bosh qonunning asosiy tenglamasiga muvofiq, dбQ=dU+PdV va shartimiz bo’yicha V=const; dV=0 bo’lganligidan dQv=dU bo’ladi.
• Izobarik (P=const) jarayondagi issiqlik effekti Qp tenglama bo’yicha integrallansa: Qp=(U2-U1)+P(V2-V1)=(U2+PV2)-(U1+PV1)

Standart issiqlik effektlari

• Standart issiqlik effektlari ichki energiya va entalpiyaning mutlaq qiymatini o’lchash va hisoblash mumkin emasligini va shu sababdan faqat ularni ma’lum jarayondagi o’zgarishini o’lchash va hisoblash mumkinligi yuqorida bayon etildi. Odatda bu o’zgarish ma’lum temperaturada, ularning mutlaq T=0 qiymatiga nisbatan (UT-Uo) yoki T=298,16 K(25C) qiymatiga nisbatan (UT-T298,16) hisoblanadi.

GESS QONUNI

• Gess qonuni termokimyoning asosiy qonuni bo’lib, issiqlik effektlarining to’liq funksiyaliligiga asoslangan.
• Gess qonunini quyidagicha ta’riflash mumkin: kimyoviy reaksiyalarning turg’un hajm va turg’un bosimdagi issiqlik effekti sistemaning boshlang’ich va oxirgi holatiga bog’liq bo’lib, jarayonning borish yo’liga, qanday oraliq bosqichlar orqali borganligiga bog’liq emas.
• Gess qonunidan foydalanib, issiqlik effekti noma’lum bo’lgan yoki o’lchash qiyin bo’lgan jarayomlarning issiqlik effektini hisoblab topish mumkin.

Issiqlik sig’imi

• Issiqlik sig’imi issiqlik effekti bilan bir qatorda kimyoviy jarayonlarni harakatlantiruvchi kattalikdir. Bir birlik massadan iborat sistemaning temperaturasini bir gradusga oshirish uchun sarf bo’lgan issiqlik miqdoriga issiqlik sig’imi deyiladi.
• Qattiq va suyuq holdagi moddalarda, temperatura o’zgarishi bilan ularning hajmi kam o’zgaradi. Shunga ko’ra Cv, Cp o’rtasidagi farq kam bo’ladi. Sistemaga berilgan issiqlik faqatgina sistemaning ichki energiyasini oshirishga sarf bo’ladi. Isitish turg’un bosimda olib borilganda esa issiqlik sistemaning ichki energiyasini oshirishdan tashqari ish bajarishga ham sarf bo’ladi.

E’tiboringiz uchun rahmat