Mavzu: is-lm modeli

Makroiqtisodiy muvozanat - mahsulot va xizmatlarni yaratish uchun cheklangan ishlab chiqarish resurslaridan foydalanish va ularni jamiyatning turli a'zolari o'rtasida taqsimlash muvozanatli bo'lgan milliy iqtisodiyotning holati, ya'ni quyidagilar o'rtasida umumiy mutanosiblik mavjud:

Resurslar va ulardan foydalanish;

Ishlab chiqarish omillari va ulardan foydalanish natijalari; Yalpi ishlab chiqarish va yalpi iste'mol;

Yalpi taklif va yalpi taklif;

Moddiy va moliyaviy oqimlar.

Demak, makroiqtisodiy muvozanat milliy iqtisodiyotning barcha sohalarida ularning manfaatlaridan barqaror foydalanishni nazarda tutadi.

Bu muvozanat iqtisodiy idealdir: bankrotlik va tabiiy ofatlar, ijtimoiy-iqtisodiy inqirozlar yo'q. Iqtisodiyot nazariyasida makroiqtisodiy ideal iqtisodiy tizimning umumiy muvozanat modellarini qurishdir. Haqiqiy hayotda bunday model talablarining turli xil buzilishi sodir bo'ladi. Lekin makroiqtisodiy muvozanatning nazariy modellarining ahamiyati real jarayonlarning ideal jarayonlardan chetlanishining o‘ziga xos omillarini aniqlash, iqtisodiyotning optimal holatini amalga oshirish yo‘llarini topish imkonini beradi.

Makroiqtisodiyot uchun muvozanat yalpi talab va yalpi taklif o'rtasidagi tenglikni anglatadi. Shu bilan birga, yalpi talab yalpi taklifga to'g'ri kelganda makroiqtisodiyot uchun optimal holat hisoblanadi. U makroiqtisodiy muvozanat deb ataladi va yalpi talab (AD) va yalpi taklif (AS) egri chiziqlari kesishmasida erishiladi.²

Yalpi talab va yalpi taklif egri chiziqlarining kesishishi narxlarning muvozanat darajasini va milliy ishlab chiqarishning muvozanat real hajmini belgilaydi. Bu ma'lum narx darajasida (P E) butun ishlab chiqarilgan milliy mahsulot (Y E) amalga oshirilishini anglatadi. Bu erda ratchet effektini esdan chiqarmaslik kerak, ya'ni narxlar osongina ko'tariladi, lekin deyarli tushmaydi. Shuning uchun, yalpi talab pasayganda, narxlarning qisqa muddatga tushishini kutish mumkin emas. Ishlab chiqaruvchilar yalpi talabning pasayishiga ishlab chiqarishni qisqartirish yo'li bilan javob berishadi va shundan keyingina, agar bu yordam bermasa, narxlarni pasaytiradi. Tovarlar va resurslar narxi oshgandan keyin, yalpi talab pasayganda, ular darhol tushmaydi.