Mavzu: Iqtisodiyotning globallashuvi sharoitida bozorning amal qilishi Kirish

Ijobiy tomonlari: 
➢
davlatlar va xalqlar o`rtasidagi integratsiya va hamkorlik aloqalarining 
kuchayishi; 
➢
xorijiy investitsiyalar, kapital va tovarlar, ishchi kuchining erkin harakati 
uchun qulayliklarning vujudga kelishi, ko`plab yangi ish o`rinlarining 
yaratilishi; 
➢
zamonaviy kommunikatsiya va axborot texnologiyalarining, ilm-fan 
yutuqlarining tezlik bilan tarqalishi; 
➢
turli qadriyatlarning umuminsoniy negizda uyg’unlashuvi; 
➢
sivilizatsiyalararo muloqotning yangicha sifat kasb etishi; 
➢
ekologik ofatlar paytida o`zaro yordam ko`rsatish imkoniyatlarining ortishi.
6
Bularning barchasiga globallashuv tufayli erishilayotganligini e’tibordan 
chetda qoldirmaslik kerak. 
Globallashuv jarayonida insoniyat uchun salbiy, tashvishga soluvchi holatlar 
ham yaqqol namoyon bo`lmoqda. Bular: 
➢
globallashuv jarayonida xalqlarning iqtisodiy, ma’naviy hayotidagi aloqalari 
kuchayishi bilan bir vaqtda ularning madaniyati va ma’naviyatiga turli xil yot 
unsurlar o`z ta’sirini ko`rsatadi; 
➢
zamonaviy axborot texnologiyalari va axborot kommunikatsiyalarining jadal 
rivojlanishi yoshlarning ongi va qalbini egallash orqali g’arazli niyatlarini 

---

13 
amalga oshirishga urinayotgan g’ayriinsoniy kuchlar xatti-harakati kuchayib 
borayotganligi; 
➢
ma’naviy tahdid; 
➢
mafkuraviy kurashlar 
➢
“ommaviy madaniyat” 
Bugungi kunda amalga oshayotgan global o`zgarishlar asosan ta’lim va 
tarbiya sohasiga o`zining ta’sirini ko`rsatmoqda. Global o`zgarishlar í inson hayoti 
sohalariga o`z ta’sirini obyektiv jarayon sifatda o`rganishni taqozo etadi. 
Mamlakatimizda globallashuv sharoitida iqtisodiyotning innovatsion taraqqiyotini 
ta’minlash va ilm-fanning rolini kuchaytirishda Prezidentimiz Shavkat 
Mirziyoyevning “2017-2021 yillarda O`zbekiston respublikasini rivojlantirishning 
5 ta ustuvor yo`nalishi bo`yicha Harakatlar Strategiyasi” muvafaqqiyatli xizmat 
qiladi. 
Ta’lim tizimini yanada takomillashtirish maqsadida joriy yilda yangi ta’lim 
muassasalarini qurish, mavjudlarini ta’mirlashga alohida e’tibor qaratildi. Jumladan, 
12 ta umumta’lim maktabi yangitdan barpo etildi, 320 tasi rekonstruksiya qilindi, 
152 ta maktab kapital ta’mirlandi. Shuningdek, 107 ta maktabgacha ta’lim muassasi 
rekonstruksiya qilindi va qurildi, 195 ta bog’cha kapital ta’mirlandi
7
. 
“Farzandlarimiz tarbiyasida eng asosiy bo`g’in hisoblangan maktabgacha 
ta’lim tizimining jamiyatimiz hayotidagi katta o`rni va ahamiyatini e’tiborga olib, 
Maktabgacha ta’lim vazirligini tashkil etdik. Biz ushbu sohaning moddiy-texnik 
bazasini mustahkamlashimiz, jumladan, yaqin 3-4 yilda barcha hududlarda minglab 
yangi bog’chalar qurishimiz, ta’lim-tarbiya sifati va darajasini yangi bosqichga 
ko`tarishimiz lozim
8
” deb Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev maktabgacha ta’lim 
muassasalarga alohida e’tibor qaratmoqdalar. 
Shuningdek, ko`plab ota-onalar, o`qituvchi va o`quvchilar hamda keng 
jamoatchilik tomonidan bildirilgan takliflar asosida yurtimizda 11 yillik ta’lim qayta 
tiklandi. Ta’lim tizimidagi innovatsiya va kreativ yondashuvlar asosida Muhammad 

---

14 
Xorazmiy va Mirzo Ulug’bek nomlari bilan ataladigan, aniq fanlar chuqur 
o`qitiladigan maxsus maktablar tashkil etildi. Oliy ta’lim tizimini yanada 
takomillashtirish borasida ham ko`plab ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, 
2017-2021 yillarda oliy ta’lim tizimini kompleks rivojlantirish dasturi qabul qilindi. 
Shuningdek, Olmaliq shahrida Moskva po`lat va qotishmalar institutining, Toshkent 
shahrida esa, AQSHning Vebster Universitetining filiallarini tashkil etish bo`yicha 
kelishuvlarga erishilganini ta’kidlash lozim. Oliy ta’lim muassasalarida 
iqtisodiyotning real sektoridagi talab va ehtiyojdan kelib chiqib, sirtqi va kechki 
bo`limlar ochildi
9
. 
Xulosa qilib aytganda, globallashuv davrida ta’lim-tarbiya jarayoni zamon 
qo`yayotgan talablarga javob berishi, undan orqada qolmasligi muhim ahamiyatga 
ega. Bu mamlakatimizda belgilangan demokratik jamiyat qurish vazifalarini amalga 
oshirishda hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Ta’lim sohasidagi yutuqlar 
taraqqiyotning kaliti bo`lsa, tarbiya sohasidagi o`ziga xoslik O`zbekistonni mustaqil 
taraqqiyot yo`lidan rivojlanishini kafolatlab beradi. 
Bozor iqtisodiyotining samarali amal qilishi uchun muhim shartlaridan biri, 
ishlab chiqarishning mustaqilligi, tadbirkorlikning erkinligi, resurslarning erkin 
almashinuvidan iborat.