mavzu: investitsiya faoliyatida kapital qurilish – mavzu: Kapital qurilish va kapital qo‘yilmalar. Reja

 
2. Qurilish bosqichlari, qurilishda ishlab chiqarishning davomiyligi 
Qurilish  mahsuloti  –  barcha  turdagi  ishlar  bo‘yicha  tugallangan  va  ishga 
tushirishga  tayyor  bo‘lgan  ishlab  chiqarish  va  noishlab  chiqarish  asosiy  fondlari, 
shuningdek,  amaldagi  korxonalarning  kengaytirilishi  va  qayta  ta’mirlanishi,  ularda 
ishlab  chiqarishni  texnik  jihatdan  qayta  jihozlanishidir.  Uy-joy  muammolarining 
yechimi  batamom  qurilish  zimmasiga  yuklatiladi.  Bu  borada  O‘zbekiston 

---

Respublikasi  Prezidenti  Sh.Mirziyoevning  “O‘zbekiston  Respublikasini  yanada 
rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi farmonida keltirilgan
5
:  
 
-  ijtimoiy-iqtisodiy  jadal  rivojlanishi,  xalqning  turmush  darajasi  va 
daromadlarini oshirish uchun har bir hududning tabiiy, mineral va xom ashyo, sanoat, 
qishloq xo‘jaligi, turizm va mehnat salohiyatidan kompleks va samarali foydalanishni 
ta’minlash;  
- 
hududlar 
iqtisodiyotini 
modernizatsiya 
va 
diversifikatsiya 
qilish 
masshtablarni  kengaytirish  hisobiga  hududlarning  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirish 
darajasidagi  farqini  kamaytirish,  eng  avvalo  sanoat  va  eksport  salohiyatini  o‘stirish 
yo‘li bilan qiyoslangan tuman va shaharlarni jadal rivojlantirish;  
-  yangi  sanoat  ishlab  chiqarish  va  servis  markazlarini  tashkil  etish  hisobiga 
shahar  tipidagi  kichik  shaharlar  va  shaharchalarni  aktiv  rivojlantirish,  yirik  xo‘jalik 
birlashmalarning  mablag‘larini,  banklarning  kreditlarini  va  xususiy  xorijiy 
investitsiyalarni jalb qilish kabi ustuvor vazifalar kelgusida sohada amalga oshirilishi 
lozim bo‘lgan islohot hamda ishlarni belgilab berdi.  
Bundan  anglash  mumkinki,  qurilish  tarmog‘i  ishlab  chiqarish  kuchlarini 
rivojlantirish  va  milliy  iqtisodiyotni  kompleks  yuksaltirishda  katta  rol  o‘ynaydi. 
Qurilishning  milliy  xo‘jalik  miqyosidagi  ahamiyati  va  yetakchi  rol  o‘ynashi, 
aholining  katta  qismini  ish  bilan  ta’minlashi,  fan-texnika  va  ijtimoiy  taraqqiyotning 
jadallashuviga,  ijtimoiy  mehnat  unumdorligining  o‘sishiga  imkon  yaratishini 
e’tiborga oladigan bo‘lsak, ushbu sohani rivojlantirish mamlakat aholisining turmush 
farovonligini oshishiga olib keladi. Keltirib o‘tilgan maqsadga erishish uchun tarmoq 
iqtisodiyotiga investitsiyalarni jalb etish, ulardan samarali foydalanish yo‘llarini izlab 
topish  va  tadqiqotlar  olib  borish  orqali  investitsiyalarning  tavakkalchilik  hamda 
xatarlilik  darajalarini  aniqlash,  ularni  pasaytirish  chora-tadbirlarini  ishlab  chiqish 
lozim. Kapital qurilishda qurilish muddatlarini qisqartirish katta iqtisodiy ahamiyatga 
ega,  chunki  u  kapital  qo‘yilmalarning  tezroq  qoplanishini  ta’minlaydi.  Masalan, 
qurilayotgan  ob’ekt  qandaydir  mahsulot  ishlab  chiqarishga  mo‘ljallangan  bo‘lsa, 
 
5
  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Sh.Mirziyoevning  «O‘zbekiston  Respublikasini  yanada  rivojlantirish  bo‘yicha 
harakatlar strategiyasi to‘g‘risida»gi farmoni 2017 yil 7 fevral 

---

bunda qurilish muddatini qisqartirish evaziga qo‘shimcha mahsulot ishlab chiqarish, 
qurilish  muddati  tugagandan  so‘ng  qo‘shimcha  foyda  olish  imkoniyati  bo‘ladi.  
Kapital  qurilish  jarayonida  uch  bosqich  ajratiladi.  Uni  quyidagi  rasm  orqali 
ifodalaymiz: