Mavzu: Internet tarmog’iga modem orqali ulanish. Ishdan maqsad

16-amaliy mashg’ulot


Mavzu: Internet tarmog’iga modem orqali ulanish.


Ishdan maqsad: Internet tarmog’ida ma’lumot almashinuvini amalga oshirish uchun foydalaniladigan qurilmalarni o’rganish va ulanishni amalga oshirish.
Ishning bajarilish tartibi:
1. Internet tarmog’ida ma’lumot almashinuvi
2. Internet tarmog’iga modem orqali ulanish
3. Ishni amalga oshirish uchun foydalaniladigan qurilmalarni o’rganish va ulanishni amalga oshirish
Nazariy savollar:
1. Internetning asosiy tarkibiy qismlari necha guruhdan iborat?
2. Internetning asosiy funksiyalarini aytib bering?
3. Internetning bog’lanish turlarini ko’rsatib bering?


Ishning nazariy qismi: Internetga ulanish uchun ham aparatli, ham dasturiy ta’minot zarur bo’ladi. Internet o’z-o’zini shakillantiruvchi va boshqaruvchi murakkab tizim bo’lib, asosan uchta tarkibiy qismidan tashkil topgan:

• 
  texnik
  
• 
  dasturiy
  
• 
  axborot
  

Internetning ikkita asosiy funksiyasi bor:

• 
  axborot
  
• 
  kommunikatsion.
  

Internet bir-biriga bog’langan kompyuterlar yagona tarmog’idir. Unga bog’lanishning bir necha turi mavjud bo’lib, ular o’z imkoniyatlari va ma’lumotlarni uzatish tuzulishi bilan farqlanadi.

1. 
   To’g’ridan-to’f’ri kirish
   
2. 
   SLIPP va PPP yordamida
   
3. 
   “chaqiruv” yordamida
   
4. 
   UUCP yordamida
   

Internetga bog’lanish uchun kompyuter, aloqa kanali modem va dasturiy ta’minotga ega bo’lish kerak. Modem asosiy qurilmalardan hisoblanib, modulyatsiya va demodulyatsiya so’zlarinign qisqartirilgan ko’rinishidir. Bu mikro sxema tarzidagi qurilma ham ichki, ham tashqi modem turlariga bo’linadi. Tashqi modem kompyuter mikrosxemasidan ajratgan holda ishlasi bilan qulaylik tug’diradi, ichki modem esa kompyuter prosessoriga o’rnatiladi va ishlash jarayonida mikroprosessordan foydalaniladi.
Modemda maxsus regionlar bo’lib, ular ulanish joylarini bildiradi(rasmlarini topib qo’yish kerak) Telefon simi orqali ham amalgam oshirish mumkin internetga ulanishni.
Modem o’rnatilgach dasturiy ta’minot o’rnatiladi.


To’g’ridan-to’g’ri bog’lanish

Bu usul tarmoqning barcha imkoniyatlaridan to’liq foydalanishga imkon beradi. Buning uchun alohida tarmoq ajratiladi. Uni odatda provayder ta’minlaydi.

To’g’ridan-to’g’ri aloqani Radio Ethernet orqali amalgam oshirishingiz mumkin.
Radio Ethernet orqali bog’lanish radio kanal orqali bog’lanishdir. Bu bog’lanish radioantennalar yordamida amalgam oshiriladi. Bunda bog’lanish uchun tarmoq simlarining zarurati bo’lmaydi. (2.5-rasm) Shuning uchun bu bog’lanish uzoq masofalardan ham aloqa bilan ta’minlaydi(Provaydergacha bo’lgan masofa 50kmgacha bo’lishi mumkin). Ma’lumotlarni uzatish tezligi 11Mbit/sek ga etadi. Sarkor-Telekom provayderi shu usuldan foydalaniladi.



(2.4-rasm)


SLIPP va PPP orqali bog’lanish

SLIPP va PPP oddiy telefon tarmoqlarida standart modem yordamida ishlovchi Internet programma ta’minotdir. SLIPP (Serial Linr Internet Protocol) va PPP(Point to Point Protocol) da siz oddiy telefon tarmoqda ishlaysiz. Ish seansini tugatgandan so’ng telefon tarmoqni bo’shatasiz va unda boshqa foydalanuvchi ishlaydi. SLIPP va PPP ning yutug’I shundaki, ular Internetga to’g’ridan-to’g’ri kirishga imkon beradi.

SLIP bu oddiy telefon tarmog’I va modem foydalaniladigan Internet protokoldir.
PPP-bu SLIP ga o’xshash va undan keyinroq yaratilgan protokoldir. Uning imkoniyatlari SLIP ga nisbatan ko’proq, shuning uchun undan ko’proq foydalaniladi. (2.6-rasm)



(2.5-rasm)

“Chaqiruv” bo’yicha bog’lanish “chaqiruv” bo’yicha bog’lanish (Dial –up access, Dial –up Internetga kirishga imkon beradi. Bunda fordalanuvchi mantiqiy nom (login) va parol yordamida Internetga to’g’ridan-to’g’ri kiribishlash imkoniga ega bo’ladi. Bunda odatda bir tarmoqdan bir necha foydalanuvchi foydalanadi, va shuning uchun tarmoqning tezligi sustroq bo’ladi (2.7-rasm).

“Chaqiruv bo’yicha” bog’lanishning sifatli usuli ISDN dir.



(2.7-rasm).


UUCP yordamida bog’lanish
UNIX opiratsion sistemasi UUCP deb ataluvchi servisdan foydalaniladi va ma’lumotlarni standart telefon tarmoqlari bo’yicha uzatish imkoniga ega. UUCP faqat fayllarnibir sistemadan boshqasiga uzata oladi, Internet pochtasi va USENET bilan ishlashga imkon beradi. UUCP keng tarqalgan. Bu bog’lanish uchun telefon tarmog’I va modem zarur. UNIX programmasining zarurati yo’q.