Mavzu: Inson apparatini funksional holatini baholash va nazorat qilishda psixologik fiziologik usullar

Giperbuliya – faoliyatga kо’pincha о’zgaruvchan mayllarning turli xilligining kо’pligi faolligining ortiqchaligi holati, shu jumladan maqsadga darhol erishishga impulsiv erishishdir. Tabiiy mayl harakatga soladi. Maqsadlarni birini ikkinchisi ortidan tez almashtirish, vaziyatli reaksiyalarni kо’pligi faoliyatni kam mahsuldor qilib qо’yadi. Qisman engil holatlardagina mahsuldorlik faolligini oshirish kо’tarilishi mumkin. Faollikni shiddatli oshishida haotik psixomotor asabiylashish holati yuzaga keladi.
Yoshi katta bemorlarda giperbuliya Maniakal holatlarda, turli kasalliklarda, psixik asabiylashishda kuzatiladi. Bolalar psixopatologiyasida giperdinamik sindrom markaziy asab tizimining organik shikasti asoratlari – rezidual -organik
asab-psixik buzilishlar bilan bog’laydilar. Bundan tashqari u epilepsiyada, surunkali enpidemik ensefalitdan shizofreniyada, aqliy zaiflikda, nevrotik buzilishlarda, shu jumladan Kramer-Pollnov (bu erda u doimiy zо’rlovchi harakatlar va oshib boruvchi demensiya bilan hamoxangdir) sindromi strukturasida ta‘riflangan. 1,5 dan 15 yoshgacha bо’lgan bolalarda uchraydi, ayniqsa kо’proq maktab yoshigacha bо’lgan bolalarda boshida va oxiridagi yoshda ayniqsa aniq uchraydi (Kovalev, 1979).
Parabuliya – xulq patologiyasi sabablarini shakllanishi mexanizmining buzilishidan kelib chiqadi. Sabab bunda shakllanmay, ichki tabiiy ehtiyojning adekvat bо’lmagan holatidir. Xulqidagi chetlashish turlicha bо’lishi mumkin: impulsiv, reactiv, bema‘ni va katotonik bemorlarning prozektik xarakati. Xulqning aniq sabablari bu erda yо’q, bu ma‘nosiz harakatlar (Kerbikov, 1949). Ularga fikrlash patologiyasi bilan bog’langan va paragnomen termini bilan belgilangan
―g’alati harakatlar‖ yaqinlashadi (Brzezicki, 1950). Shunday qilib, bemor mushukni ikkiga arralaydi, chunki ―bо’linish – tabiat qonuni‖.
Mazmunning sо’zli formulasida ―nutqli kuzatish‖ mavjud, harakatning verbal soyasi. Bemor buni amalga oshirishi uchun uni nima majbur etdi, aniqlashning imkoni yо’q, chunki bu harakatlar aldovli qabul va vasvasa bilan asoslangan va nutq xulqining psixotik motivasiyasidan kelib chiqadi. Oxirgisi shunga asoslanganki, bunda bemor real о’rniga undagi о’zining kasal ―Men‖ ni qabul qiladi. Vasvasali ta‘qibda ―qutqariladi‖ yoki tashlanadi, unga aniq bir narsa havf solayotganligidan emas, balki unga bu tuyuladi.