Mavzu: Ingliz va O’zbek tillaridagi frazeologizmlarda polisemiya



Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/60
Sana05.07.2021
Hajmi0,52 Mb.
#109597
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   60
Bog'liq
Maxsus Ta`lim Vazirligi Buxoro Davlat universiteti Filolgiya fak (1)

 

18 

ko’rinishi. Bunday holat igliz tilida ham uchraydi. Masalan, a stab in the back – to 



stab somebody in the back kabilar kuzatiladi.  

   Birikmaga  teng  qurilishli  frazeologik  birliklarning  kichik  bir  qismi,  erkin 

birikmalardan farqli holda so’zshakllardan tarkib topgan deb qaraladi. Chunki ular 

tarkibidagi  hokim  qism  ayni  shu  shakldagina  namoyon  bo’ladi,  grammatik  shakli 

o’zgarmaydi. 

   Birikmaga teng qurilishli fe’l frazeologik birliklar kontekstda kesim bo’lib keladi 

va shu vazifasiga mos holda mayl, zamon va shaxs-son shakllarini oladi, lekin shu 

asosda  bunday  frazeologik  birlikni  gapga  teng  qurilishli  deb  qarab  bo’lmaydi. 

Chunki,  bunday  frazeologik  birlik  til  birligi  sifatida  nutqqa  kiritilmasdan  avval 

kesimlik  shakllariga    ega  bo’lmaydi.  Masalan,  joniga  tegmoq  frazeologik  birligi 

birikmaga teng qurilishli bo’lib, kontekstdangina kesim kabi shakllanadi: Jonimga 

tegdi bu xarxashalar, ketaman shaharga. Xuddi shunday ingliz tilida ham to let the 

cat out of the bag frazeologik birligi ham shunday ahamiyat kasb etadi: I’ve let the 

cat  out  of  tha  bag  already,  Mr.Corthell,  and  I  might  as  well  tell  the  whole  thing 

now. 

   O’z  ichida  ergash  gapli  yerning  tagida  ilon  qimirlasa,  bilmoq  kabi  frazeologik 

birliklarni  birikmaga  teng  qurilishli  birliklar  qatoriga  kiritish  to’g’ri.  Chunki 

qo’shma gap ko’rinishli bunday frazeologik birlikning bir butun holda olingandagi 

grammatik  mohiyati  uning  ikkinchi  (bilmoq)  qismiga  ko’ra  belgilanadi. 

Yuqoridagi  kabi    frazeologik  birliklarda  ergash  gapdan  tashqari  qism  gapga  teng 

emas.  Chunki,  bu  qismning  o’z  ichida  ayrim  so’zshakl  bilan  ifodalangan  ega 

bo’lagi  yo’q.  Bunday        frazeologik  birliklarning  fe’l  qismi  kesimlik  formalarini 

nutqda oladi.  

     Frazeologik  birliklarda  ikki  va  undan  ortiq  leksema  o’z  leksik  ma’no 

mustaqilligini  yo’qotgan  holda,  bir  umumiy  ma’no  markaziga  bo’ysunadi,  

frazeologik  birlikdan  yaxlitligicha  anglashiladigan  ma’noni  gavdalantirish  uchun 

xizmat  qiladi.    Frazeologik  birlikdan  anglashiladigan  ma’no  uning  tarkibidagi 

leksemalardan  anglashiladigan  ma’nolarning  oddiy  yig’indisi  bo’lmay, 

umumlashma, ustama ma’no, shu bilan birga ko’chma ma’no sifatida gavdalanadi. 




Download 0,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish