Mavzu: Ingliz va O’zbek tillaridagi frazeologizmlarda polisemiya

 

25 

8)

 

Shuningdek, aql bovar qilmaydigan tasvirlarni ishlatish orqali ham 

frazeologik birliklar vujudga keladi: to have butterflies in the stomach, to have 

green fingers; 

9)

 

Taniqli  yozuvchi  va  siyosatshunoslarning  jumlalarini  ishlatish  orqali  ham 

frazeologik  birliklar  paydo  bo’ladi:  corridors  of  power  (Snow),  locust  years 

(Churchil); 

   Frazeologik  birliklarni  yasashning  ikkilamchi  yo’li  bir  frazeologik  birlikning 

boshqa frazeologik birlik asosida yasalishini o’z ichiga oladi. 

1)  Konversiya  usuli  orqali:  to  vote  with  one’s  feet      vote  with  one’s  feetga 

o’zgartirilgan. 

2)  Grammatik  shaklini  o’zgartirish  orqali:  make  hay  while  the  sun  shines 

frazeologik  birligi  to  make  hay  while  the  sun  shines  fe’l  frazeologik  birligiga 

aylantirilgan. 

3) Analogiya ya’ni o’xshashlik asosida: curiosity killed the cat frazeologik birligi 

asosida care killed the cat frazeologik birligi vujudga kelgan. 

4)  Taqqoslash  yoki  qiyoslash  orqali:  “thin  cat”  –  poor  person  frazeologik  birligi 

“fat cat” bilan taqqoslagan holda yasalgan. 

5)  Maqol  yoki  hikmatli  so’zlarni  qisqartirish  orqali:  you  can’t  make  a  silk  purse  

out  of  a  sow’s  ear  maqolini  o’rtasidan  qisqartirish  orqali  “to  make  a  sow’s  ear” 

frazeologik birligi yasalgan. 

6)  Boshqa  tildagi  frazeologik  birliklarning  kirib  kelishi  orqali:  living  space 

(German), to take the bull by the horns (Latin)  

      Ma’no turlariga ko’ra ingliz tilidagi frazeologik birliklarning turlarga ajratilishi  

akademik Vinogradovning rus tilidagi frazeologik birliklarni tasnifi bo’yicha qabul 

qilingan. Akademik frazeologik birliklarni ma’no turlariga ko’ra uch turga bo’lgan 

[ 29, 76]: 

1)

 

frazeologik birliklar (phraseological unities) 

2)

 

frazeologik chatishmalar (phraseological fusions or idioms) 

3)

 

frazeologik qo’shilmalar ( phraseological combinations or collocations) 

   Frazeologik birliklar (phraseological unities) − ma’nosi tarkibidagi so’zlardan  

---