Mavzu: Ingalipt aerozoli sifatini baholash, qadoqlash va o‘rash
Bajardi: 407-A guruh talabasi
Jurakulov Dilshod
REJA:
Aerazol dori shakli xaqida malumot
Aerazol dori shaklini TSt 42 - 01 : 2002 TSt 42 - 01 : 2002 rasmiy nashrda sifat ko‘rsatkichlari
Ingalipt aerozoli sifatini baholash, qadoqlash va o‘rash
Aerozollar ( grеkcha. «aer» — havo va nam. «zol» — eritma. Lotincha - solutio — eritma) —gaz muhitida muallaq holda tarqalgan mayda suyuqlik tomchilari yoki qattiq modda zarrachalari. Aerozollar dеb, klapan yordamida gеrmеtik yopilgan aerozol ballonlarga siqib chiqaruvchi gaz (propеllеnt) bosimi ostida joylashgan, dori va yordamchi moddalardan tashkil topgan dori shakliga aytiladi.
Aerozollar ( grеkcha. «aer» — havo va nam. «zol» — eritma. Lotincha - solutio — eritma) —gaz muhitida muallaq holda tarqalgan mayda suyuqlik tomchilari yoki qattiq modda zarrachalari. Aerozollar dеb, klapan yordamida gеrmеtik yopilgan aerozol ballonlarga siqib chiqaruvchi gaz (propеllеnt) bosimi ostida joylashgan, dori va yordamchi moddalardan tashkil topgan dori shakliga aytiladi.
Aerozollar - gеrmеtik yopilgan, klapan-purkagich tizimli qadoqlarga propеllеntlar yordamida bosim ostida joylashtirilgan dori moddalarning eritmalari, emulsiya va suspеnziyalaridir.
Aerozol ballonlari mеtall, shisha, plastmassa yoki ularning majmuasidan tayyorlangan bo’ladi. Xorijiy mamlakatlarda aerozol ballonlar asosan mеtalldan (taxminan 80%), yupqa tunuka, alyuminiy yoki ularning majmuasidan yasaladi. MDX davlatlarida esa ular shishadan tayyorlanadi. Shisha aerozol ballonlari sig’imi chеgaralangan - 300 ml gacha bo’lib, ko’proq 15-80 ml hajmlilari ishlatiladi
Aerozollarlar sanoat miqyosida ishlab chiqarilayotgan tayyor dori vositalari orasida alohida o‘rin tutadi. Ularni ishlab chiqarish imkoniyatlari boshqa turdagi tayyor dori vositalaridan bir qancha murakkab. SHunday ekan, yuqori biologik samaradorlikka ega bo‘lgan aerozollarni yuqori sifat darajasida ishlab chiqarish, qadoqlash va o‘rash, ularni ishlab chiqarish amaliyotiga joriy qilish, sifatini jahon standartlari talablari darajasida baholash muhim ahamiyat kasb etadi.
Aerozollarlar sanoat miqyosida ishlab chiqarilayotgan tayyor dori vositalari orasida alohida o‘rin tutadi. Ularni ishlab chiqarish imkoniyatlari boshqa turdagi tayyor dori vositalaridan bir qancha murakkab. SHunday ekan, yuqori biologik samaradorlikka ega bo‘lgan aerozollarni yuqori sifat darajasida ishlab chiqarish, qadoqlash va o‘rash, ularni ishlab chiqarish amaliyotiga joriy qilish, sifatini jahon standartlari talablari darajasida baholash muhim ahamiyat kasb etadi.
Aerozollarda (suyuq, quyuq va quruq) “Dori vositalari sifatini standartlari. Asosiy qoidalar” tarmoq standarti TSt 42 - 01 : 2002 rasmiy nashrda keltirilgan quyidagi sifat ko‘rsatkichlari o‘rganilishi kerak:
Aerozollarda (suyuq, quyuq va quruq) “Dori vositalari sifatini standartlari. Asosiy qoidalar” tarmoq standarti TSt 42 - 01 : 2002 rasmiy nashrda keltirilgan quyidagi sifat ko‘rsatkichlari o‘rganilishi kerak:
1. Dori vositasining lotin, davlat va rus tillaridagi nomlari
2. Xalkaro patentlanmagan nomi
3. Tarkibi
4. Tavsifi
5. Chinligi
6. Ballonichidagi bosim
7. Ballonni germetikligi
8. Ventilyasion qurilmaning butunligi
8. Ventilyasion qurilmaning butunligi
9. Dozalar og‘irligi
10. Dozalar miqdori
11. Qadoq ichidagi massaning chiqish miqdori
12. Zarrachalar o‘lchami
13. Suv
14. Yot aralashmalar (o‘xshash birikmalar)
15. Mikrobiologik tozaligi
16. Dozalar bir hilligi
17. Miqdoriy tahlili
18. O’rami,
19. Yorliqlash,
20. Tashish
21. Saqlash
22. Yaroqlilik muddati
23. Asosiy farmakoterapevtik guruhi
Ballon mustahkamligini aniqlash. Ma’lum balandlikdan poMat taxta ustiga tashlangan ballon sinmasa, shu balandlik pastki nuqta deb qabul qilinadi. Eng yuqorigi nuqta deb hamma ballonlar singan balandlikka aytiladi
Ballon mustahkamligini aniqlash. Ma’lum balandlikdan poMat taxta ustiga tashlangan ballon sinmasa, shu balandlik pastki nuqta deb qabul qilinadi. Eng yuqorigi nuqta deb hamma ballonlar singan balandlikka aytiladi
Ballon bosimini o‘lchash. Xona haroratida 1 soat qo‘yib qo‘yilgach, ballon ichidagi bosim 2,5 mm aniqlikda o‘lchanadi. Bunday tekshirish propellent sifatida siqilgan gaz ishlatilgan aero- zollarda o‘tkaziladi.
Balonning zich berkitilganligini tekshirish. Qalpoqchasiz yoki purkagichsiz ballon 40—45°C haroratli suv hammomiga tushiriladi. Shisha ballonlar uchun vaqt 15—30 daqiqani, metall ballonlar uchun 10—20 daqiqani tashkil etadi. Ballon ustini kamida 1 sm qalinlikdagi suv qavati qoplab turishi kerak. Bunda gaz chiqmasligi lozim.
Bir doza tarkibidagi ta’sir etuvchi modda miqdorini aniqlash. Xona haroratida ballon purkagichini 5 marta bosib, 5 dozasi chiqarib yuboriladi va ballon purkagichi bilan 0,01 g aniqlikda tortiladi. So‘ngra har 10-15 soniyada 5 dan 20 martagacha bosib, ballon qaytadan tortiladi. Bir dozaning o‘rtacha miqdori quyidagicha topiladi:
Bir doza tarkibidagi ta’sir etuvchi modda miqdorini aniqlash. Xona haroratida ballon purkagichini 5 marta bosib, 5 dozasi chiqarib yuboriladi va ballon purkagichi bilan 0,01 g aniqlikda tortiladi. So‘ngra har 10-15 soniyada 5 dan 20 martagacha bosib, ballon qaytadan tortiladi. Bir dozaning o‘rtacha miqdori quyidagicha topiladi:
Qadoqlash. Himoya qatlam bilan qoplangan metall va shisha ballonlarda chiqariladi. Ballonlar dozalarga bo£lingan yoki uzluksiz ishlaydigan klapanlar bilan ta’minlangan boiadi
