Qabul qilishning eng muhim filtrlaridan biri - o’rish, eshitish, xis-tuyg’udir.
- Vizual - ko’rish orqali qabul qilinadigan axborot (obrazlar, rasm, film). Auditiv eshitish orqali qabul qilinadigan axborot (nutq, shamolning xushtagi, tomchilayotgan suv, oxang, tembr, ovoz balandligi).
- Kinestetik (grekcha-kines harakat) xis qilish orqali qabul qilinadigan axborot (xid , tam).
Aqliy hujum - Bevosita jamoa bo’lib fikrlar xujumini olib borish. Bu usuldan maqsad mumkin qadar katta miqdordagi g’oyalarni yig’ish, talaba (yoki o’quvchi) larni ayni bir xil fikrlashdan xoli qilish, ijodiy vazifalarni yechish jarayonida dastlab paydo bo’lgan fikrlarni yengishdir.
BREYNSTORMING - Bu atama inglizcha so’z bo’lib, ikki tushunchadan iborat: brain- miya, storming xujum, bo’ron, kattiq hayajon. Usulning < Miyani hayajonga solish> deb yuritilishi, uning asl mohiyatini ochib beradi, lekin bazida uni deb ham tushunsa bo’ladi. Rus tilida usul , o’zbek tilida esa xujum> yoki deyilishi, uning asl mohiyatini saqlashga yordam beradi.
- Bu usul 15 kishidan ortiq bo’lmagan guruhlarda o’tkaziladi. Asosiy tamoiyil: erkin muloqot munozara jarayonida berilgan mavzu asosida yangi novatorlik g’oya, fikrlar to’planadi. Aytilgan g’oya, fikrlarning sifatiga emas ularning qanchalik ko’pligiga etibor qaratiladi.
Aytilgan g’oya, fikrlar muhokama ham, tanqid ham qilinmaydi. Munozara erkin va o’zaro samimiy munosabat xolatida o’tkaziladi. To’plangan g’oya, fikrlar asosida mavzu bo’yicha umumiy fikr shakllantiriladi. Aytilgan g’oya, fikrlarning sifati va ular asosida tuzilgan umumiy g’oya, fikrlarning qay darajada muximligi, muammo yoki mavzu bilan yaxshi tanish bo’lgan muaxassis-ekspertlar tomonidan baxolanadi. - Aytilgan g’oya, fikrlar muhokama ham, tanqid ham qilinmaydi. Munozara erkin va o’zaro samimiy munosabat xolatida o’tkaziladi. To’plangan g’oya, fikrlar asosida mavzu bo’yicha umumiy fikr shakllantiriladi. Aytilgan g’oya, fikrlarning sifati va ular asosida tuzilgan umumiy g’oya, fikrlarning qay darajada muximligi, muammo yoki mavzu bilan yaxshi tanish bo’lgan muaxassis-ekspertlar tomonidan baxolanadi.
- Ushbu jarayonda o’qituvchining asosiy vazifasi- imkon boricha har bir aytilgan g’oya, fikrni to’plab borishdan.
- BREYNRAYTING Ushbu usulning qo’llanishi breynstorming usuliga o’xshash bo’lib, faqat unda barcha g’oya, fikrlar yozma bayon etiladi. Bu esa, o’z g’oya va fikrlarini og’aki bayon etishga uyaladigan yoki qiynaladigan ba`zi tinglovchilar uchun qulaylik yaratadi. Talaba (yoki o’quvchi)lar tomonidan yozilgan fikralar, g’oyalarning imloviy va usuliy xatolariga e’tibor qaratilmaydi hamda yozilgan fikrlar oralarida keyinchalik hayolga kelgan fikrlarni yozish uchun bo’sh joylar ham qoldiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |