Mavzu: ilg‘or pedagogik tajribalarni urganish va ommalashtirish

MAVZU: ILG‘OR PEDAGOGIK TAJRIBALARNI URGANISH VA
OMMALASHTIRISH.

REJA:

1. Kirish.
2. Ilg‘or pedagogik tajribalarni urganish.
3. Ilg‘or pedagogik tajribalarni ommalashtirsh boskichlari.
4. Ilg‘or pedagogik tajribalarni ommalashtirish usullari.
5. Ilg‘or pedagogik tajribalarni ommalashtirish shakllari.
6. Xulosa.

Maktabda ta’lim-tarbiya ishlari bo‘yicha direktor urinbosarlarining ishlari keng kamrovli va kupkirralidir. U jamiki ta’lim-tarbiya ishlariga bosh-kosh va mas’uldir.

Jumladan o‘qituvchilarning uslubiy ishlarini kuzatish, o‘qituvchilarning dars va sinfdan tashkari faoliyatini kuzatish, davlat ta’lim standartlari talablarining bajarilishininazorat kilish, ijodkor va tashabbuskor o‘qituvchilar faoliyatini bilan muntazam tanishib borish, yosh o‘qituvchilarga uslubiy jixatdan yordam berish, barcha o‘qituvchilarning ish tajribalarini urganish Ilg‘or tajribalarni ommalashtirish, iktidorli va talantli o‘quvchilar hamda bush uzlashtiruvchilar bilan ishlash jarayonini nazorat kilish, sinf jurnallarining yuritilishini tekshirib borish, fan olimpiadalariga tayyorgarlik kurish, I – tur fan olimpiadalarininguvtishiga yetakchilik kilish, maktab hujjatlari (o‘quvchilar harakati daftari, koldirilgan va uzgalar urniga utilgan darslarni hisobga olish daftari, o‘quvchilar tabellari) ning yuritilishi, har chorak yakunlari bo‘yicha monitoring natijalarinitaxlilini chikarish, uzaro darslarga kirish, ochik va namunaviy darslarni tashkil kilish va ularning sifat-samaradorligini ta’minlash va boshka haqoza ishlardir.
Maktablarda o‘quv-tarbiya ishlarini yaxshilash omillaridan biri Ilg‘or pedagogik tajribalarni urganish va ommalashtirish hamda ularni maktab xayotiga singdirishdan iboratdir.
Maktabda Ilg‘or ish tajribani urganish jarayoni keng kulamda olib boriladi. Bunda:
- o‘qituvchining ta’limga tegishli yangiliklarni o‘qitish jarayoniga tadbik kilishi, «Ta’lim to'g'risida» gi, «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» haqidagi bilimlari;
- uz fani bo‘yicha davlat ta’lim standartlari o‘quv dasturlarini bilishi;
- o‘qitayotgan faniga mansub bulgan tarmok bilimlar soxasining tarixi va rivojlanish istikbollarini kay darajada bilishi;
- o‘qitayotgan fanining o‘quv jarayoniga urni va roli haqida tasavvurga ega bulishi;
- uz fanining ilmiy, amaliy va zamonaviy yutuklarini bilishi;
- fani bo‘yicha tegishli mashgulotlar olib borishda dalillash va inkor kilish usullarini kullashi;
- Ilg‘or pedagogik texnologiyalar va o‘quv jarayonini hosil kilishni ta’minlovchi pedagogik usullarni kullashi;
- o‘quvchilarning mustakil bilim olishlarini tashkiliy va uslubiy ta’minlashi;
- ta’lim berishda ilmiy goyani yetkaza olishlik darajasi urganib chikiladi.
O‘qituvchining ish tajribasini ommalashtirishga tayyorgarlik va ommalashtirish o‘quv yili boshidan rejalashtiriladi. O‘qituvchining anik bir yunalishi bo‘yicha faoliyati urganiladi.
O‘qituvchi ish faoliyati bir o‘quv yili davomida ommalashtirishga tayyorlash uchun urganib chikiladi. Darslari kuzatiladi, sinfdan tashkari ishlari samaradorligi urganiladi. Metod birlashma yigilishida ma’ruzalari tinglanadi
Ochik va namunaviy darslari tashkil kilinib, taxlil kilinadi. Metodistlar va boshka fan o‘qituvchilardan «Ommalashtirishga tayyorlash jarayoni» bo‘yicha xulosalari, takliflari va tavsiyanomalari olinadi.
Xozirgi kunning talabidan kelib chikib, o‘qituvchining ta’lim-tarbiya jarayoni oldiga kuygan talablar, ta’limni tashkil kilish va boshkarish tamoyillari , o‘quvchilarni akliy va jismoniy jixatdan rivojlantirish usullari, ular bilan hamkorlik kilish, ularni ukishga, urganishga yunaltirish, o‘quvchilar shaxsiy faoliyatini to'g'ri tashkil kilish, ular bilan mulokotga kirishish, muammo va kelishmovchiliklarni bartaraf etish, sinfda ijodiy, ishonch muxitini vujudga keltirish, o‘quvchilar faoliyatini anik va to'g'ri baxolash usullari bilan kay darajada kurollanganligi kuzatiladi.
Ilg‘or ish tajribalarni ommalashtirish jarayoni ham ommalashtirishga tayyorlash jarayonining yakuniy xulosasi bilan olib boriladi.
Ommalashtirishishlari maktab, tuman, viloyat mikyosida utkazilishi mumkin.
Maktabda o‘qituvchining ish faoliyatini urganish uchun o‘quv ishlari bo‘yicha direktor urinbosarlari va bir necha tajribali o‘qituvchilardan ishchi guruxi tuziladi.
Maktab fan metodbirlashmalari tomonidan Ilg‘or o‘qituvchining ishini ommalashtirishga tavsiya kiladi va metodbirlashma yigilishining xulosalari va takliyalarini tagdim kiladi.
Maktada tuzilgan ishchi guruxi ishi ommalashtirishga taklif kilingan o‘qituvchining pedagogik faoliyati yil davomida kuzatiladi va urganiladi.
Ilg‘or o‘qituvchining ijodiy hisoboti ishlab chikarish yigilishida , metodbirlashma yigilishlarida muxokama etiladi va xulosalar, takliflar bildiriladi.
Ommalashtirilayotgan o‘qituvchiga matkab direktori va metodbirlashma raxbari o‘qituvchining ish natijalari, pedagogik faoliyati haqida tavsifnoma yozadilar.
Ilg‘or o‘qituvchining ish faoliyatini tasvirlovchi foto stendlar, videotasvirlar va matbuotda makolalar tashkilkilinadi.Birga ishlayotgan o‘qituvchilardan ota-onalardan ommalashtirilayotgan o‘qituvchi haqida kafolatnomalar olinadi. Kafolatnoma 4-5 kishidan olnadi.
Ommalashtirilayotgan o‘qituvchining turli uslubda, turli shaklda utilgan va utilishi rejalashtirilayotgan dars ishlanmalari va metodik tavsiyalari olinadi.
Ilg‘or o‘qituvchining ishi maktabda ommalashtirilib, yaxshi samara bergan takdirda maktab pedagogik kengashi tomonidan mazkur tajribani tuman mikyosida ommalashtirish uchun tavsiya kilinadi.
Ilg‘or tajribalarni urganish va ommalashtirishtuman xalk ta’limi bulimi metodika kabineti va uning metodistlari tomonidan amalga oshiriladi. Bunda o‘qituvchining ta’lim soxasida erishgan yutuklarining anik va ma’lum bir yunalishi mukammal urganiladi va tuman mikyosida ommalashtiriladi.
Tuman metodika kabineti Ilg‘or tajribalarni stend, albom, plakat, buklet tarzida ommalashtiradi. Xozirgi kunda o‘qituvchi faoliyatini videokasetaga yozish bilan ommalashtirish usuliga ham utildi.
Ilg‘or ish tajribalarini urganish va ommalashtirishning eng muxim shakllaridan biri Ilg‘or tajriba va tayanch maktablar bilan aloxida tanishishidir.
Ilg‘or o‘qituvchilarning ish tajribalarini ommalashtirishda kuyidagi hujjatlar tayyorlaniladi:
1. O‘qituvchi haqida ma’lumotnoma.
2. O‘qituvchining tarjimai xoli.
3. Tavsifnoma (maktab direktori tomonidan)
4. Kafolatnoma (o‘qituvchilar va ota-onalar tomonidan)
5. Maktab direktorining buyrugi.
6. Maktab pedagogika kengashi karori.
7. O‘qituvchilarning yangi pedagogik texnologiyalar asosida yozilgan dars
ishlanmalari.
8. Matbuotlarda e’lon kilingan makola va ijodiy ishlaridan namunalar.
9. Tuman(shahar) xalk ta’limi bulimi metodika xonasi «metod kengashi»
yigilishi bayonnomasi.
10. Viloyat xalk ta’limi boshkarmasi ta’lim markazi ilmiy metodik
kengashi yigilishi bayonnomasi.

XULOSA.

Xozirgi zamon o‘qitish metodikasida o‘quvchilarni o‘qitish shart emas, eng muximi ularni ukishga, izlanishga erkin fikrlashga urgatmok kerak. Ta’lim-tarbiya jarayonida reyting tizimiga, uning saaradorlik jixatlariga aloxida e’tibor bermok zarur.Amalda Ilg‘or o‘qituvchilarning ish tajribalari bu fikrlarning to'g'riligini isbot kilmokda.
Ta’limda tub isloxatlar amalga oshirilayotgan xozirgi kunlarda izlanuvchan o‘qituvchi va tarbiyachilarni muntazam ravishda izlash aniklash , ularga kerakli va zarur yul-yuriklarni berib borish, ular orsidan iktidorli va ijodkor o‘qituvchilarni aniklash hamda ularni boskichma-boskich maktab, tuman, shahar, viloyat va respublika minbarlariga olish chikish, ishlarini urganish va ommalashtirish har bir maktab raxbarlarining dolzarb vazifasi hisoblanadi.
Pedagogik tajriba deganda o‘qituvchi shaxsida uz aksini topuvchi maksadga muvofik tashkil etilgan ta’lim amaliyoti tushuniladi.
Ilg‘or ish tajribasi deganda ya’ni pedagogik maxorat deganda esa muntazam ravishda yukori pedagogik natijalar (o‘quvchilaridabarkaror yukori uzlashtirish)ga erishadigan o‘qituvchi, tarbiyachi maxorati tushiniladi.
Ommalashtirish ishlari o‘qituvchlarning uz ustida ishlashga, yangiliklarni targib kilishga bulgan ishtiyoklarini yanada oshiradi, Ilg‘or ish tajribalar yuzaga chikadi va o‘qitishning sermashakkat va sharafli mexnat faoliyatiga baxo beriladi, tagdirlanadi. O‘qituvchi yanada izlanadi va uz ish faoliyatidan magrurlanib yanada yaxshirok ishlashga intiladi va harakat kiladi.
Ijodkor o‘qituvchi kim?
- Milliy istiklol goyasi va milliy mafkura hamda bugangi iktisodiy-ijtimoiy isloxotlar moxiyatini tushunib yetgan ;
- Uzi o‘qitayotgan fanga o‘quvchilarni kiziktira olgan ;
- Uz soxasi bo‘yicha biron-bir yangilik yarata olgan;
- Ta’limda yangi usullarni topib uni amalda kullay bilgan ;
- O‘quvchilar bilandustona munosabatda bulgan ;
- Har bir darsni yangicha tashkil etgan ;
- Darslarda turli kurgazmali va texnik vositalardan samaraliva uz urnida foydalana olgan ;
- Sinfdan tashkari ishlar, tugaraklarni namunali yurita olgan ;
- Barcha kilganishlarni maxoratbilan kursata olgan;
- Erkin ijod bilan shugullangan ;
- Iktidorli o‘quvchilarni yetishtira olgan va turli tanlovlarda uzini kursata olgano‘qituvchi haqikiy «Ijodkor o‘qituvchidir»