Mavzu: Ikkilamchi elektr ta’minoti manbalarining sinflarga bulinishi

8. Chikishlar soni bo‘yicha: bir kanalli (bitta chikish); ko‘p kanalli (ikki va undan ortik chikishlar).
9. Kuchlanishni stabillash uslubi bo‘yicha: uzluksiz (chizikli) va impulsli.
IETMning tuzilish sxemasi kirish va chikish parametrlari orkali aniklanadi. IETMning tuzilish sxemasi transformator (Tr), tugrilagich (T), silliklovchi filtr (f), kuchlanish stabilizatorlari (KS), chikish kuchlanishi bo‘lgichi (KB), xalakitlarni so‘ndirish filtri (HSF), invertor (I) va rostlovchi invertor lardan (RI) tashkil topadi.
IETM kirishidagi transformator (1 a,b-rasmlar) elektr ta’minoti tizimi toki chastotasiga muvofik xisoblanadi. Bunday sxemalar kichik chikish kuvvatlarida kullaniladi, chunki transformator tarmok toki chastotasida ishlaganida katta hajmga va massaga ega bo‘ladi.
~Uкир TpTФUчик
a)
~UкирTpTΦКСΦКБ Uчик
b)
1 a,b-rasmlar. Transformatorli kirishli IETMning tuzilish sxemasi.

~UкирXCO TФРИ

TpTУФКБUчик
2-rasm.Transformatorsiz kirishli rostlovchi invertorli IETMning tuzilish sxemasi.

~UкирҲСФРИTp

Uчик КБФT
3-rasm. Uzgarmas tok tarmogi rostlovchi invertorli IETMining tuzilish sxemasi.
2 va 4-rasmlarda tasvirlangan sxemalarda tarmokdan IETM ga va IETMdan tarmokka o‘tishda kirish zanjirlaridagi yukori chastotali xalakitlarni so‘ndiradigan HSFlar ishlatiladi. 2 va 3-rasmlardagi sxemalarda kuchlanish bo‘lgichidagi teskari aloka signali buyicha IETM chikish kuchlanishini rostlovchi invertor (RI) ko‘llaniladi.
4-rasmdagi sxemada I invertor fakat o‘zgarmas tokni o‘zgaruvchan tokka o‘zgartirish vazifasini bajaradi, chikish kuchlanishini stabillash esa, transformatordagi teskari aloka signali bo‘yicha (qo‘shimcha cho‘lgamdan) KS IETM orkali amalga oshiriladi.

~UкирҲСФ КСИ

ТрTФ Uчик
4-rasm. Uzgarmas tok tarmogi rostlamaydigan IETMning tuzilish sxemasi.
5-rasmda kup kanalli IETMning tuzilish sxemasi keltirilgan. Rostlovchi invertorga teskari aloka signali faqat bitta ChIKIShdan berilishi mumkin, shuning uchun kolgan kanallar chikish kuchlanishlarini stabillash zarurati bo‘lganida KS1 na KS2 kuchlanish stabilizatorlari sxemaga kiritiladi. Invertorga teskari aloka signali odatda, katta tokka xisoblangan chikish kanalidan beriladi.

~UкирХСФТФИТр

Т1Ф1КБ Uчик
Т2Ф2КСФ4КБ Uчик
Т3Ф3 КСФ5КБ Uчик
5-rasm. Transformatorsiz kirishli kup kanalli IETMning tuzilish sxemasi.