Mavzu: ijtimoiy psixologiyaning fan sifatida rivojlanishi. Reja

MAVZU: IJTIMOIY PSIXOLOGIYANING FAN SIFATIDA RIVOJLANISHI.

MAVZU:IJTIMOIY PSIXOLOGIYANING FAN SIFATIDA RIVOJLANISHI. REJA:

• 1. IJTIMOIY PSIXOLOGIYANING TARIXI HAQIDA.
• 2. IJTIMOIY PSIXOLOGIYANING MUSTAQIL FAN SIFATIDA RIVOJLANISHINING IJTIMOIY VA ILMIY ASOSLARI .
• 3. IJTIMOIY PSIXOLOGIYANING UCH NAZARIY MANBAI.
• 4. O’ZBEKISTONDA IJTIMOIY PSIXOLOGIYA SOHASIDA OLIB BORILGAN TADQIQOTLAR.
• 5. ADABIYOTLAR

1. Ijtimoiy psixologiyaning tarixi haqida.

• O`zbekiston Respublikasi Oliy majlisining IX sessiyasida Respublika Prezidenti I.A. Karimov oliy ta’limni isloh qilishda va malakali kadrlarni tayyorlashda ijtimoiy psixologiyaning fan sifatida alohida o`rni borligiga jamoatchilik diqqatini qaratdi.
• Odamlar hamkorlikda mehnat qilish va yashash ehtiyojini sezgan davrdan boshlab insoniyat jamiyati bunyod bo`lib ularda ijtimoiy psixologik tafakkur, ijtimoiy ruh paydo bo`lgan. Bunday ruh qonuniyatlarini o`rganish, uning sirli tomonlarini sharxlashga insoniyatning eng ilg`or vakillari harakat qilganlar. Lekin ijtimoiy ruh qanchalik qadimiy bo`lsa, unintg sirlarini o`rganuvchi fan – ijtimoiy psixologiya shunchalik navqirondir.

Uning navqironligi

• O`zining metodi, predmeti va fanlar tizimidagi o`rninig yangiligi, taraqqiyotning yangi davriga shakllanib, rivojlanishiga turtki berganligi bilan bog`liqdir.

Fan sifatida

• Yuzaga kelishi va tan olinishi rasman 1908 – yil hisoblanib, xuddi ana shu yil ingliz psixologi V. Makdugall “Ijtimoiy psixologiyaga kirish”, amerikalik sotsiolog olim E. Ross esa “Ijtimoiy psixologiya” asarlarini chop ettirgan edilar.

• Ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi borasidagi qarashlar.
• Nemis olimlari G.Gibsh va M.Forverglar fan predmetiga shunday ta’rif keltiradi: “Odamlar uyushmasi koorparatsiyalar – ijtimoiy psixologik tadqiqotlarning asosidir”, ob`ekti – ijtimoiy o`zaro ta`sirdir.
• Rus sotsiologlari: G. P. Predvechniy va A. Sherkovenlarning “Sotsial psixologiya” kitobida “Ob`ektiv borliqning, unda ro`y beradigan hodisalarning psixik tomonidan o`ziga xos tarzda in`ikos etilishidir.” deb bayon qilganlar. Ular ko`proq sotsiologik yondashish bilan muammolarni yechishga harakat qilganlar.
• A.B. Petrovskiy va V.V. Shpalinskiylar “Jamoaning ijtimoiy psixologiyasi” kitobida “Ijtimoiy psixologiya turli uyushgan va uyushmagan guruhlardagi odamlar muloqoti, o`zaro ta`sir va munosabatlardan kelib chiqadigan psixik hodisalarni o`rganadi.”degan fikrni bildirganlar. Bu psixologik yondashuv.

• Ikkala muallif ham biri psixolog, biri sotsiolog, bo`lishiga qaramay, bu fanning asosiy predmeti ijtimoiy taraqqiyot hamda psixik taraqqiyot qonuniyatlarini uyg`unlikda o`rganishdir, degan umumiy xulosaga kelishgan.
• Hozirgi kungacha ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi va u o`rganadigan sohalar borasida turlicha qarashlar va tortishuvlar mavjud.