Mavzu: Hujjatlar manba sifatida. Reja: Kirish. I. Asosiy qism


Asar tarkibining tashlili



Download 143 Kb.
bet8/14
Sana04.06.2022
Hajmi143 Kb.
#635490
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14
Bog'liq
Hujjatlar manba sifatida

Asar tarkibining tashlili.
An’anaga kira, tarixiy asarlar «Bismilloshi Rashmonu Rashim» sizidan keyin shamd, tashmid – Alloshga shamdu sano bilan boshlanadi. Singra na’t - Mushammad Pay\ambarning ta’rifi, maqtovi bitiladi. Yana tirt sashobalar – Xalifai Roshidin ya’ni ti\ri yildan yurgan xalifalar - Abubakr Siddiq, Umar, Usmon va Alilarning madshi irin oladi. Shundan keyin tarixchi iz asariga shomiylik qilgan shaxsni ulu\laydi. Aloshida ibora «Ammo ba’d» sizidan sing muallif izi va yozmoqchi bilgan asari ti\risida ixcham ma’lumot yoki shu xususida ayrim tafsilotlarni zikr etadi. Buni mualliflar muqaddima yoki debocha deb ataydilar. Mana shundan sing asarning asosiy mazmuni bayon etiladi.
Tarixiy asarlarda asosan ikki uslubda voqyealar bayon etiladi.
а) Xronologik tartibda ya’ni yilma-yil. Bu tartibda «Tarixi Tabariy», «Mujmali Fasixiy», «Matla’ as-sa’dayn» va «Boburnoma» kabi asarlar yaratilgan.
б) Tarixiy asarlarda eng mushim voqyealar aloshida sarlavsha ostida bayon etiladi.
Bundan tashqari turli shududlarda yuz bergan voqyealar aloshida bayon etilishi mumkin. Yana ayrim tarixiy asarlarda yuqoridagi usullar aralash sholida sham kelishi mumkin.
Manbaning mazmuniga qarab tashlil etish.
Shar bir asarning mazmuni muallifning iz oldiga qiygan maqsad va vazifalaridan kelib chiqib yoritilgan biladi. Manbadagi asarning mazmunini yoritish juda mushim va ma’suliyatli ish bilib, kitob bilan tila tanishib chiqishni taqazo etadi. Pedagog-mutaxasis yozma manbalardagi asarning boy mazmunini talabalarga ishcham va linda tarzda bayon etishi zarur. Bunda yozma manbalar ti\risidagi mavjud tavsif-kataloglar shamda ensiklopedik ma’lumotlardan foydalanishi mumkin.
Umumiy tarixga oid asarlarning aksariyatida voqyealar bayoni iz xususiyatiga kira ikki xil bilishi mumkin:
a) Boshqa tarixchilar tomonidan bayon etilgan voqyealar zikrini muallif ixcham sholda yoki aynan keltiriladi. Asarning bu qismini kompilyatsiya ya’ni izlashtirma deb ataladi. Kompilyatsiya sizi inglizcha ñompile-tuzmoq ma’nosini anglatadi.

Download 143 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish