U senga ko’rsatdi hidoyat yo’lin,
Yurgil yo yurmassan, o’zing bil, insoi.
Balki sen tutgaysan Iblisning qo’lin Yaratgai Xoliqqa barchasi ayon.
Pishqirgan daryoning sohilida rap,
Tashnayu zor qilsang, aybdor o’zing.
Boshingga nogohon balolar yog’ar,
Labingdan uchgai chog jaholat so’zing.
Bu borada Abduvali Qutbiddin ham samarali ijod qilayapti. U o’z g’oyasini g’ayri-tabiiy g’aroyib manzaralar, tasvirlar zamiriga singdiradi. Sirtdan qaraganda uning tashbehlariga yuklangan fikr, tuyg’ular ko’ngil ko’zida aks etgan mutlaqo noreal, tushdagi kabi tartibsizlikday ko’rinadi. Lekin chuqurroq mushohada qilinsa, uning mohiyati anglashiladi. Chunki diniy qarash falsafa obyekta real hayot emas, insonruhiyati, ruhiy hayot, boqiy dunyodir. Zeroki shunday ekan, tasvirning gayri-tabiiy bo’lishi hayron qolarli hol emas. Biroq rang tasvir va tashbehlarning realligida emas, uning zamirida yotgai fikr hamda uniig mohiyati muhimdir. Bu holni A.Qutbiddinning «Imon» degai she’rida kuzatish mumkin:
Tysh ko’rdim, zulmat o’rmonnni qahri. Boyo’g’li qizlari terurlar chanoq. Yo’lbarsday sochadi tegraga qahrin,
Do'stlaringiz bilan baham: |