Mavzu: hdd taqsimlash dasturlari

5-amaliy ish

Mavzu: HDD taqsimlash dasturlari

Ishdan maqsad: Kompyuterning qattiq diskini (HDD) taqsimlash va shu tariqa himoyalashni o’rganish.

HDD (Hard Disk Driver) ya’ni qattiq disk (vinchestor) ni to’g’ri taqsimlash kompyuterda ishlashda juda katta qulayliklar yaratib beradi. Qattiq diskni bo’laklarga ajratish asosan kompyuter OT dan chiqib ketganda ham foydalanuvchining kerakli ma’lumotlari saqlanib qolishi uchun zarurdir. Operatsion tizim yuklanadigan diskni operatsion tizim o’rnatilgandan keyingi xolati deyarli yarmi bo’sh xolatda yaratishimiz lozim. Sababi kompyuterda OT o’rnatilgandan keyin o’zining standart dasturlaridan boshqa hech qanaqa dastur o’rnatilmagan bo’ladi. Foydalanuvchi o’ziga kerak bo’ladigan barcha dasturlarni o’rnata boshlaydi va bu dasturlar OT o’rnatilgan diskka yuklana boshlaydi. Foydalanuvchi tomonidan yaratigan barcha kerakli fayllar, kataloglar boshqa diskda saqlanishi kerak.

Diskdagi fayllar orasidan keragini topish borgan sari murakkablashib bormoqda. Fayllar turli tumanligi sababidan kompyuterda kundalik ishimizni sekinlashib ketmoqda.

Hujjatlar papkasi juda tez fursatda fayllar uloqtiriladigan “tashlandiqxona”ga aylanishi, o’z navbatida zaruriy narsalarni topishda esa qiyinchilikka sabab bo’lishi mumkin. Hamma kerakli fayllaringiz bir papkada va aralash turishi ba’zi hollarda stressga olib boradi.

Buni oldini olish uchun papkalar yasash uchun biroz vaqt ajratamiz. Masalan turli nomdagi papkalar oching: O’qish, Ish, Media va h.k.

Papkalar ochilgandan so’ng fayllarni ko’chirish boshlanadi. Muammo sal me’yoriga kelish uchun ko’p hollarda 10 daqiqa atrofida vaqt talab etiladi.

Ushbu yerda ham ko’pincha biror muayyan faylni orqasidan, nomi yoki fayl detallarini qidirib vaqt va asab yutqazamiz.

O’zi Yuklanmalar Papkasi faqatgina vaqtinchalik joy sifatida ishlatilgani maqul. Agar faylni kerakli papkasiga olib o’tsangiz yaxshi;

agarda “keyinroq kerak bo’lib qolar” desangiz – uning uchun eng yaxshi joy – fayl nomidagi papkadir.

Yana ba’zi hollarda qidirayotgan faylimizni Yuklanmalarda ko’rmay qolib boshqattan internetga murojaat qilib, megabaytlar ham isrof bo’ladi.

Ish stolingiz yuklamalar papkasiga o’xshab qolganmi? Tartiblanmagan ish stoli ish yoki o’qishingizda vaqt yutqazishingiz, stressga uchrash, yoki umuman olganda unchalik ko’ngilga hush kelmasligi ham bor gap. Eng yaxshi choralardan biri – barchasini yangitdan boshlash; kerakli joylarga fayllarni tartiblab chiqish.

Ko’p kishilar ushbu ishni qilishga o’n daqiqa yetadi degan bir paytda, agar sizning ish stolingiz “ultra tartibsiz” bo’lsa, ko’proq vaqt sarflash yoddan chiqmasin. Eng muhimi boshlab olish. Haftada 2-3 marta diqqatingiz bo’linadi vassalom.

Ko’p hollarda qo’lingiz ushbu ovoragarchilikka bormasa ham, manabu holatni ko’z oldingizga keltiring: har safar kompyuteringiz yoqilganda ish stoli saranjom, qaysi fayl qayerda ekani kundek ravshan, hech qanday ixtiro va tavakkalchilikka o’rin yo’q. Buning uchun qandaydir daqiqalar arziydi. Bittadan ko’p nusxadagi fayllar asosan xotira yo’qotishga kiradi. Kam sonli rasm yoki audio faylni ko’pgina nusxasi qattiq zarar bermasada, xuddi shunday nusxa 100 fayl uchun bo’lsa, allaqachon uzoq xotiramiz zararlanayotgan bo’ladi.

Hozirda egizak (duplikat) fayllarni o’chiruvchi dasturlar internetda bemalol topiladi. Lekin biz sizlarga shuni eslatib o’tmoqchidikki, ushbu dasturlarni eng yaxshi qo’llanishi va foyda olish uchun asosan media va tizimli bo’lmagan boshqa formatdagi fayllar uchun ishlating (jpg, mp3, pdf va h.k.) Tizim fayllarini to’satdan o’chirib yuborish havfi yo’q emas.

Hozirda ko’plar Evernote yoki shu kabi dasturlardan foydalanib, diskdagi joylarini tartiblashmoqda. Bunday dasturlar ichiga portfoliolar, fayl va papkalarni ham joylashtirsa bo’ladi.

HDD (vinchestor) ni disklarga taqsimlashning eng qulay usuli bu OT o’rnatishdagi taqsimlashdir.

Misol qilib windows xp OT ni o’rnatishdan HDD ni taqsimlaymiz:

Bu yerda vinchestorning to’liq xotirasi keltirilgan va ko’rib turganimizdek hali xech qanaqa disk yaratilmagan.

Yangi disk yaratishimiz uchun klaviaturadan C harfli tugmani bosamiz:

Kerakli xotirani mb shaklida yozamiz va enter tugmasini bosamiz.

Qolgan bo’sh xotiralarni ham shu tariqa disk qilib ochib olamiz.

Vinchestordagi yangi yaratilgan yangi disklarni boshida albatta formatlab olishimiz maqsadga muvofiq bo’ladi. Formatlash turi ham asosan NTFS da bo’lishi darkor.

Disklarga to’g’ri taqsimlash albatta vaqtdan yutishizga va ish unumdorligi ortishiga, har qanday vaziyatda ham kerakli fayllarimiz o’chib ketmasligini ta’minlaydi.

HDD ni taqsimlovchi dasturlardan biri bu “Acronic Dsk Director” dasturidir.

Hozir Windows XP OTda ushbu dasturda qanday qilib disk yaratishni ko’rib chiqamiz:

• 
  Avval dasturni o’ratib ishga tushirib olamiz;
  
• 
  Dastur ishga tushgandan keyin HDD da ilgari yaratilgan disklar (OT o’rnatilganda ochilgan disklar) chiqib turadi;
  

• 
  Keyin agarda HDD da (Vinchestorda) yaratilganlardan tashqari yana bo’sh joy bo’lsa, to’g’ridan to’g’ri o’shanga murojaat qilib ochamiz, agarda bo’sh xotira bo’lmasa, bo’sh xotirasi ko’proq bo’lgan diskdan alohida qilib disk ajratib olamiz. Buning uchun:
  
• 
  Ko’p bo’sh xotirali diskning ustiga bosib, chap yondagi funksiyalardan yoki ustidagi belgilardan “Разделить том” ya’ni diskdan ajratib olish ni bosamiz.
  
• 
  Maxsimum xotiradan katta bo’lmagan kerakli xotirani, formatini (NTFS yoki FAT32), va yangi disk nomini yozib OK ni bosamiz:
  

• 
  Shuningdek bu dasturda ikki diskni birlashtirish, diskga yangi nom qo’yish, diskni formatlash, diskni o’chirish buyruqlarini ham quyidagi rasmda belgilab ko’rsatilgan tugmachalar bilan amalga oshirishimiz mumkin;
  
• 
  Oxirgi ishimiz bu jaroyonni boshlashdir. Buning uchun yani disk xotirasi, nomi, formati ko’rsatilgandan keyin X (chiqish) tugasini bosamiz va jaroyonga ruxsat beramiz.
  

• 
  Shu joyida kompyuter qayta yuklanadi va biz istagandek xotiraga ega bo’lgan disklarni yaratib beradi;
  

Shu tariqa biz OT ni qayta o’rnatmasdan ham qattq diskni ya’ni HDD ni o’zimiz istagandek taqsimlashimiz mumkin.

Endi windows OT ining standart dasturi orqali disk ajratishni ko’ramiz. Buning uchun quyidagi rasmlarda ko’rsatilgan ketma-ketliklarni barajsak kifoya:














Nazorat uchun savollar:

1. 
   HDD nima
   
2. 
   HDD ni taqsimlash ahamiyati
   
3. 
   HDD ni taqsimlash dasturlaridan qaysilarini bilasiz
   
4. 
   Dinamik va static taqsimlash deganda nimani tushunasiz