Mavzu: Havola bo‘lakli qo‘shma gaplar. Ergashgan qo‘shma gaplarning an’anaviy tasnifi: ega, kesim, to‘ldiruvchi va aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gaplar reja

Tayanch tushunchalar: ergashgan qo‘shma gaplar, ergashgan qo‘shma gaplarning formal talqini, semantik-sintaktik tuzilishi, ergash gap, bosh gap, ergashgan qo‘shma gap qismlarini bog‘lovchi vositalar, nisbiy so‘zlar, havola bo‘lak, ergashgan qo‘shma gaplarda shakl va mazmun munosabati, shakliy-mazmuniy nomuvofiqlik.


Nazorat savollari:

1. Formal tadqiq yo‘nalishida ergashgan qo‘shma gaplar qaysi jihatdan o‘rganildi?

2. Ergashgan qo‘shma gaplar bog‘langan qo‘shma gaplardan qanday belgilari asosida farqlanadi?
3. Qaysi tilshunoslar ergash gaplar yuzasidan tadqiqot ishi olib bordilar?
4. Bosh va ergash gaplar qanday belgilari asosida farqlanadi?
5. Bosh va ergash gaplar qanday biriktiruvchi vositalar yordamida bog‘lanadi?
6. О‘zbek tilshunosligida «nisbiy so‘z» atamasi qanday bo‘lakka nisbatan ishlatiladi?
7. Ergashgan qo‘shma gaplarda qanday holatlarda shakliy-mazmuniy nomuvofiqlik yuzaga keladi?

1^Abdurahmonov G‘. Qo‘shma gap. - Toshkent. 1957. Shu muallif. Qo‘shma gap sintaksisi asoslari. - Toshkent: О‘zFA. 1958; Shu muallif. О‘zbek tili grammatikasi. - Toshkent: О‘qituvchi. 1996; Asqarova M. Hozirgi zamon o‘zbek tilida qo‘shma gaplar. - Toshkent: О‘zFA. 1960; Shu muallif. О‘zbek tilida ergashish formalari va ergash gaplar. - Toshkent. 1966; Бердиалиев А. Семантико - сигнификативная парадигматика и синтагматические отношения в конструкциях сложноподчинённого предложения узбекского литературного языка // Автореф. дисс.. док. филол. наук. - Ташкент,1989; Mahmudov N., Nurmonov A. О‘zbek tilining nazariy grammatikasi. - Toshkent: О‘qituvchi, 1995; Nurmonov A., va boshqalar. О‘zbek tilining mazmuniy sintaksisi. - Toshkent: Fan, 1992; Sayfullayeva R. Hozirgi o‘zbek tilida qo‘shma gaplarning shakl - funksional talqini. - Toshkent: Fan, 1994. - 357 b.

2^ Abdurahmonov.G‘. О‘zbek tili grammatikasi. - Toshkent: О‘qituvchi. 1996. - B. 188.

3^ Asqarova M. Ergash gap bilan bosh gapni biriktiruvchi vositalar // G‘ulomov A., Asqarova M. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. - Toshkent: О‘qituvchi. 1987. - B. 185.

4^ Qarang. Berdialiyev A., Bo‘ronov N., Rizayev S. О‘zbek tili ergash gapli qo‘shma gaplarning nazariy metodikasi bo‘yicha tavsiyanoma. - Toshkent. 1988. –B. 17.

5^Бердиалиев А. Семантико-сигнификативная парадигматика и синтагматические отношения в контрукциях сложноподчинённого предложения узбекского литературного языка // Автореф. дисс.. док. филол. наук. – Ташкент, 1989.

6^ Qarang. Berdialiyev A, Saidniyozov A. Gap tarkibining nisbiylashgan bo‘laklari va semantik – sintaktik nomutanosiblik // Turkiy tillar taraqqiyoti muammolari. - Toshkent. 1993. –B. 52.

7^ Ko‘rsatilgan asar. –B. 53.

8^ Abdurahmonov G‘. Qo‘shma gap sintaksisi asoslari. - Toshkent: О‘z FA, 1958. - B.17.

9^ Nurmonov A. О‘zbek tilshunosligi tarixi. - Toshkent: О‘zbekiston, 2002. - B. 207.

10^ Qarang. Asqarova M. Hozirgi o‘zbek tilida ergashish formalari va ergash gaplar. - Toshkent: Fan, 1966; Sayfullayeva R. Ergashgan qo‘shma gapning tasnifi // О‘zbek tili va adabiyoti. 1989. – № 3.

11^ Bu haqda qarang. Mahmudov N. Ergash gaplarning tabiati va tasnifi masalasi // О‘zbek tili va adabiyoti. 1991. – №3. - B. 14.

12^ Ko‘rsatilgan maqola. - B.14- 15.

13^ Asqarova M. Hozirgi o‘zbek tilida ergashish formalari va ergash gaplar. - Toshkent: Fan, 1966.

14^ Ko‘rsatilgan asar. - B. 243.

15^ Mahmudov N. Ergash gaplarning tasnifi masalasi // Nurmonov A., va boshqalar. О‘zbek tilining mazmuniy sintaksisi. - Toshkent: Fan, 1992. - B. 243.

16^ Shu joyda. - B. 246.

17^ Qarang. Berdialiyev A., Bo‘ronov N., Rizayev S. О‘zbek tili ergash gapli qo‘shma gaplarning nazariy metodikasi bo‘yicha tavsiyanoma. - Toshkent. 1988. - B. 32.

18^ Ko‘rsatilgan asar. - B. 38.

19^ N.Mahmudov. Ergashgan qo‘shma gaplar // Nurmonov A., va boshqalar. О‘zbek tilining mazmuniy sintaksisi. – Toshkent: Fan, 1992. - B. 257.

20^ Shu joyda. - B. 257.

21^ N.Mahmudov. Ergashgan qo‘shma gaplar // Nurmonov A., va boshqalar. О‘zbek tilining mazmuniy sintaksisi. - Toshkent: Fan, 1992. –B. 265.