Mavzu: Havo gigiyenasi, havo tarkibi fizik va kimyoviy xususiyatlari Reja

Karbonat angidrid. Karbonat angidrid odam va hayvonlarni tanasidagi oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida, yoqilg`ini yonishi natijasida, organik moddalarning chirishi natijasida hosil bo`ladi. Atmosferada karbonat angidridni miqdori 0,03% dan 0,04% gacha bo`ladi. Shaharni atmosfera havosida karbonat angidridni miqdori sanoat chiqindilari hisobiga 0,045% gacha ko`payishi mumkin. Turar joy va jamoat binolarida (havolantirish yomon bo`lgan holatlarda) 0,6% dan 0,8% gacha bo`lishi mumkin. Voyaga yetgan odamlar bir soatda o`rtacha 22 litr karbonat angidrid ajratadi. Jismoniy mehnat natijasida bu ko`rsatkich 2-3 marta ortadi. Odamlar uzoq vaqt 1,0-1,5% karbonat angidridli havoda nafas olishlari natijasida o`zlarini yomon his qiladilar, agarda nafas oladigan havoda karbonat angidridni me'yori 2,0-2,5% bo`lsa funktsional holat keskin o`zgaradi, havoda karbonat angidrid 3-4% bo`lganda odam tanasida keskin belgilar hosil bo`ladi (bosh og`rishi, umumiy holsizlik, yurak urishi tezlashishi, havo yetishmasligi, ish qobiliyatining pasayishi). Turar joylarda, xizmat ko`rsatish xonalarida, sport zallarida karbonat angidridni gigiyena me'yori 0,1% tashkil qiladi.

Azot. Atmosfera havosidagi azot odam tanasi uchun indeferent gaz hisoblanib, go`yoki havodagi gazsimon moddalarni suyultirish uchun xizmat qiladi. Oddiy sharoitda atmosfera havosida nafas chiqarayotgan havoda ham, nafas olayotgan havoda ham bir xilda bo`ladi. Yuqori bosim sharoitida azotni hidlash narkotik ta'sirga ega.

Karbon oksidi. Organik moddalarni to`la yonmasligi natijasida karbon oksidi hosil bo`ladi. Karbon oksidining rangi ham hidi ham bo`lmaydi. Karbon oksidini kontsentratsiyasi avtotransportni harakatiga bog`liq bo`ladi. Bir kunlik o`rtacha ruxsat etilgan karbon oksidining kontsentratsiyasi 1,0 mg/m³ dir. Karbon oksidi bilan surunkali zaharlanish, bu zaharli moddani ozgina miqdori, ya'ni 0,125 mg 1 litr havoda bo`lganda hosil bo`ladi.