Mavzu: Haroratni òzgarshi sababli òlchash asbobda kelib chiqadigan xatolikni aniqlash Reja



Download 1,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/26
Sana14.06.2022
Hajmi1,01 Mb.
#667493
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   26
Bog'liq
sirojkursishi

R
t
 = R
0
[ 1 
+ At + Bt
2
 + Ct
3
(

- 100)], 
(2.7) 
0 dan +630°C gacha oraliqda esa, 
R
t
 = R
0
(1
+At + Bt
2

(2.8) 
tarzida ifodalanadi, bunda 
R
t
 
va 
R
0
 
moc ravishda 

va 0°C temperaturalarda 
platina qarshiligi; 
A, V, S — 
o`zgarmas koeffisientlar bo`lib, ularning qiymati 
termometrni darajalashda kislorod, suv va oltingugurtning qaynash nuqtalari 


13 
bo`yicha aniqlanadi. Standart qarshilik termometrlarida qo`llaniladigan PL-2 
markali platina uchun (4.3) va (4.4) tenglamalardagi koeffisientlar kuyidagi 
qiymatlarga ega: 
A = 3,96847

10
-3
1/°C; 

= - 5,847

10
-7
1/°C; 
S= - 4,22

10
-12
1/°C. 
Texnik termometrlarni tayyorlashda ishlatiladigan PL-2 markali platina 
uchun 
R
100
/R
0

1,391. 
0°C da platinali qarshilik termometrlari quyidagi qarshiliklarga ega bo`lishi 
mumkin: 1, 5, 10, 50, 100 va 500 Om (amalda 
R
0
= 46 Om li termometrlar 
ishlatiladi). Bu qarshilik termometrlari uchun o`zgartishning nominal statistik 
xarakteristikasiga quyidagi belgilashlar kiritilgan: 1P, 5P, 10P, 50P, 100P va 500P 
(
R
0
= 46 Om qarshilikli termometrlar Gr21 deb belgilangan). 
Platinaning kamchiliklaridan biri uning tiklovchi muhitda metall bug`lari, 
uglerod oksidi va boshqa moddalar bilan ifloslanishidir. Bu ayniqsa yuqori 
temperaturalarda namoyon bo`ladi. 
Nikelli va temirli qarshilik termometrlari —60 dan +180°C gacha 
temperaturalar oralig`ida chiqariladi. Ular III klassda chiqariladi. Nikel va temir 
elektr karshilikning nisbatan katta temperatura koeffisientiga ega: 
α
Ni
= (6,21 - 6,34)

10
-3
K
-1
;
α
G`e
= (6,25 - 6,57)

10
-8
K
-1
va solishtirma qarshiligi nisbatan katta. 
δ
Ni
= 1,18- 1,38

10
-7
Om

m;
δ
G`e
= 0,55 - 0,61 

10
-7
Om

m. 
Ammo bu metallar quyidagi kamchiliklarga ega: ularni sof holda olish qiyin, 
bu esa bir-birini almashtira oladigan qarshilik termometrlari tayyorlashda 
kiyinchilik tug`diradi; temir va, ayniqsa, nikel qarshiligining temperaturaga 
bog`liqligi oddiy empirik formulalar bilan ifodalanadigan egri chiziqlardan iborat 
emas; nikel va ayniqsa, temir nisbatan past temperaturalarda ham osongina 
oksidlanadi. Bu kamchiliklar qarshilik termometrlarini tayyorlashda nikel va 
temirni qo`llanishni cheklab qo`yadi. 
2.7-rasmda solishtirma elektr qarshilikning yuqorida ko`rilgan metallar 
temperaturasiga bog`lanishi berilgan. 
Qarshilik termometrlarini (termistorlarni) tayyorlash uchun yarim 
o`tkazgichlar 
(ba`zi 
metallarning 
oksidlari) 
ham 
ishlatiladi. 
Yarim 
o`tkazgichlarning muhim afzalligi ularning temperatura koeffisientining 
kattaligidir. Termoqarshiliklar tayyorlashda titan, magniy, temir, marganec, kobalt, 
nikel, mis oksidlari yoki ba`zi metallarning (masalan, germaniy) kristallari turli 
aralashmalar bilan birgalikda qo`llaniladi. 


14 
Yarim 
o`tkazgich 
termometr 
qarshiligi 
(termorezistor 
qarshiligi) 
bilan 
temperatura 
orasidagi bog`lanish quyidagicha ifodalanishi 
mumkin: 

Download 1,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish