Мавзу: Фуқаро муҳофазасининг умумий масалалари таснифи

кичик калибрли милтиқларнинг 
РЎЙХАТИ 
т/р 
Қурол номи 
ватури 
Сони 
Номери 
Изоҳ 
1. 
АКМ 
1 
471421 
2. 
АКМ 
1 
562819 
3. 
ТОЗ-8 
1 
625314 
ЧҚБТ раҳбари: Х.Мирзакаримов 

---

62 
Саф тайѐргарлиги машғулотлари учун майдонча. 
Саф тайѐргарлиги машғулотлари учун майдонча асфальтли, ѐки 
бетонли бўлиши мумкин. Майдончанинг ҳажми бир вақтнинг ўзида 
синфнинг барча ўқувчилари билан машғулот ўтказишга имкон бериши 
лозим. Майдончага яхши кўринадиган белгилар қўйилади. Майдончани 
периметри бўйлаб 0,7х1,5 м хажмдаги шитларга асосий саф усуллари 
тасвири қўйилади. Ўргатиш жараѐнида ўзини назорат қилиш ва уст-бошни 
тўғирлаш учун майдонча чегарасига ойна қўйилиши мумкин. Бундан 
ташқари ўқув юрти ҳажмида юк автомашинасининг кузови макети 
ўрнатилиши мумкин. Унда ўқувчилар машинага чиқиш ва тушиш 
усулларини машқ қиладилар. Қурол билан саф усулларини ўрганиш учун, 
бир секцияга етадиган қурол макетлари бўлиши керак. 
Ўқ отиш жойи. (тир) 
Ўқ отиш жойи (тир) деб, ўқ отар қуроллардан ўқ отишни хавфсиз 
ўтказиш учун мўлжалланган бино, ѐки ҳудуддаги махсус жойга айтилади. 
Ўқ отиш жойини махсус қурилган бинода, шу мақсад учун қайта қурилган 
бинода, ѐки жиҳозланган ҳудуд (очиқ жойда) жойлаштириш мумкин. 
Хавфсизлиги бўйича тирлар уч турга бўлинади; 
- ѐпиқ; 
- ярим ѐпиқ; 
- очиқ. 
Барча ўқ отиш тирлари ўқ отиш павильони ва ўт отиш зонаси (қисми) 
дан иборат бўлади. Ўқ отиш павильонининг ҳажмига қараб, у ерда кутиш 
хонаси, қурол тозалаш хонаси, ўқ отиш синфи ва бошқа хоналар бўлиши 
мумкин. Бу хоналарнинг сони ва ҳажми тирнинг тури, унинг катталиги ва 
лойиҳадаги шароитларга боғлиқ бўлади. 
Ўт очиш зонаси - бу ўт очиш чизиғи билан ўқни тутиб қолувчи 
мосламалар ўртасидаги очиқ жойдир. У тўла ҳолда, ѐки қисман тепадан ва 

---

63 
ѐн тарафдан ўқни ўтказмайдиган тўсиқлар билан чегараланган бўлиши 
керак. Тирлар 25 ѐки 50 м бўлиши мумкин. Тирда ўт очиш курсидан 
қуйидаги кўчирмалар осиб қўйилади: 
- автоматдан бошланғич машқни бажариш бўйича шартлар ва унинг 
ҳусусиятлари; 
- ўқ отишни ўтказишдаги хавфсизлик қоидалари. 
Бундан ташқари, тирда маҳаллий шаротиларни ҳисобга олган ҳолда 
ишлаб чиқилган хавфсизлик қоидалари, ўқ отиш раҳбарининг 
мажбуриятлари ва кичик калибирли винтовкадан отиш шартлари ҳам осиб 
қўйилади. Ўт очиш чизиғи яхши кўринадиган чизиқлар ѐки ѐзувлар билан 
белгиланади.