Mavzu: Fonetika. Nutq a’zolari, aрparati. Artikulyatsiya. Tilning fonetik vositalari. Reja

Mavzu:

• Fonetika. Nutq a’zolari, aрparati. Artikulyatsiya. Tilning fonetik vositalari.

Reja:

• 1.Tilshunoslikning fonetika bo`limi haqida umumiy ma`lumot.
• 2.Nutq a`zolari va ularning vazifasi.
• 3.Nutq tovushlarining artikulyatsiyasi, akustikasi va ma`no farqlashi.
• 4.Tilning fonetik vositalari.

Fikr gap orqali ifoda qilinadi. Inson tili tovush tilidir. Nutq tovushlari til uchun moddiy manba hisoblanadi. Fikr gap orqali ifodalanadi, gap esa so`zlardan tashkil topadi, so`zlar nutq tovushlaridan tuziladi. Masalan:Biz huquqiy demokratik jamiyat qurmoqdamiz gapidagi so`zlar, biz, b, i, z, huquqiy, h, u, q,u, q, i, y; demokratik, d, e, m, o, k, g, a, t, i, k, jamiyat , j, a, m, y, a, t; qurmoqdamiz, q, u, r,m, o, q, d, i, z, kabi shakllardan, tashkil topgan.  

• Fonetika

• Fonetika grekcha phone “tovush”, tika”ta`limot”ya`ni tovush haqidagi ta`limot demakdir. Nutq tovushlarini tekshiradigan, o`rganadigan tilshunoslikning bir bo`limi fonetika deyiladi. Fonetika tilshunoslikning bir bo‘limi bo‘lib, unda nutq tovushlari, ularning hosil bo‘lishi, turlari, o‘zgarishi, urg‘u, bo‘g‘in, ohang kabilar o‘rganiladi.

• Fonologiya

• so‘zi tarjima qilinganda “tovush haqidagi ta’limot” degan ma’noni bildiradi (phone – tovush, logos - ta’limot). Bu bo‘limda tovushlarning so‘z va morfemalar ma’nolarini farqlashdagi roli bayon qilinadi. Agar fonetika bo‘limida tovushlarning fiziologik-akustik xususiyatlari tekshirilsa, fonologiyada, ta’bir joiz bo‘lsa, tovushning ijtimoiy mohiyati o‘rganiladi.
•