Mavzu: Fikrlash ko`nikmamalarini rivojlantirish

Shaxsiy yordamchi omillar

• Shaxsiy yordamchi omillar
• Ijtimoiy yordamchi omillar
• Yutuq va rivojlanish
• Maqsad sari intilish va ijodkorlik borasida oʻz- o‘ziga ishonch
• Soha bo‘yicha tayyorgarlik
• Boshqalar bilan hamkorlik
• Vazifa borasidagi ishtiyoq
• Aqliy qobiliyatlar Ochiqlik
• Muammoni hal etish
• Bilim orttirish
• Taʼlim yondashuv- lari
• Maktab va sinfdagi muhit
• Madaniy me’yorlar va kutilayotgan natijalar
• Kreativ ifodalash

KREATIV FIKRLASHNING YORDAMCHI OMILLARI

Kreativ fikrlashni shakllantiruvchi shaxsiy omillar

Kreativ fikrlashning shaxs bilan bogʻliq yordamchi omillari aqliy qobiliyatlar

• Bir qator tadqiqotchilar ijodiy fikrlash uchun zaruriy aqliy qobi liyatlarni aniqlashga harakat qilganlar. Guilfordning (1956) o‘xshash (convergent) va tafovutli (divergent) fikrlash konsepsiyasi bu sohadagi tadqiqotlarga katta taʼsir oʻtkazgan. O‘xshash fikrlash deb, odatda, javob topish maqsadida to‘plangan ma’lumotga asosan izlanish, anglash va qaror qabul qilishning an’anaviy va mantiqiy strategiyasini qo‘llash
• Aksincha, tafovutli fikrlash – bu yangi yondashuvlarni qo‘llash va mavjud ma’lumotlardan kutilmagan kombinatsiyalarni shakllantirish, shuningdek, bog‘lanishlar, fikrlash va o‘zgartirishning ma’no jihatdan o‘zgaruvchanlik va ravonlik kabi layoqatlarini qo‘llash yo‘li bilan original g‘oyalarni ishlab chiqish qobiliyatidir qobiliyatiga aytiladi.

Tafovutli fikrlash, shuningdek, tayyor ko‘rsatmalardan voz kecha bilish, muammoga boshqacha yechimlarni qidirish, qolgan barcha vositalar kop boʻlmaganda, kutilmagan choralarga murojaat qilish, muammolarga boshqa nuqtayi nazardan qarash, tayyor uslublardan voz kechib, yangilarini sinab koʻrish qobiliyati deb tavsiflangan. Umuman olganda, tafovutli fikrlash aksar hollarda yangicha, noodatiy hamda kutilmagan javoblarni hosil qilishdir. Kreativ fikrlash koʻpincha tafovutli fikrlash istilohlarida tavsiflanadi, aksar tadqiqotlar bugungacha tafovutli fikrlash bilan bogʻliq aqliy jarayonlarni oʻrganishga bagʻishlangan. Lekin, tadqiqotlar tahliliy yoki qaror qabul qilish qobiliyati kabi o‘xshash fikrlashning aqliy jarayonlari ham kreativlik uchun muhim ekanligini yaqqol namoyish qilmoqda

• Tafovutli fikrlash, shuningdek, tayyor ko‘rsatmalardan voz kecha bilish, muammoga boshqacha yechimlarni qidirish, qolgan barcha vositalar kop boʻlmaganda, kutilmagan choralarga murojaat qilish, muammolarga boshqa nuqtayi nazardan qarash, tayyor uslublardan voz kechib, yangilarini sinab koʻrish qobiliyati deb tavsiflangan. Umuman olganda, tafovutli fikrlash aksar hollarda yangicha, noodatiy hamda kutilmagan javoblarni hosil qilishdir. Kreativ fikrlash koʻpincha tafovutli fikrlash istilohlarida tavsiflanadi, aksar tadqiqotlar bugungacha tafovutli fikrlash bilan bogʻliq aqliy jarayonlarni oʻrganishga bagʻishlangan. Lekin, tadqiqotlar tahliliy yoki qaror qabul qilish qobiliyati kabi o‘xshash fikrlashning aqliy jarayonlari ham kreativlik uchun muhim ekanligini yaqqol namoyish qilmoqda