Mavzu: Fazoni idrok etish

Umumiy psixologiya

Sezgi va Idrok

Mavzu: Fazoni idrok etish

Bajardi:Xakimova Shaxzoda

Qabul qildi:Botirova D

FAZONI IDROK QILISH. Fazoni  idrok  qilish  voqelikdagi  narsa  va  hodisalaming  fazoda  egallagan  o’mini,  shaklini,  miqdorini,  bir-biriga  nisbatan  munosabatlar  bilish  jarayonining  shaklidir.  Voqelikni  idrok  qilish  orqali  inson  borliq  to’g’risida,  uning  xususiyatlari,  xajmi,  masofasi  (ich  tomonni,  chuqurligi)  yuzasida  muayyan  ma'lumotlar,  xossalar,  axborotlar to’plash, ulami farqlash  imkoiiiyatiga ega bo’ladi. Fazoni  idrok  qilish  undagi  narsalarning  shaklini,  hajmini  va  o’zaro  munosabatlarini  aks  ettirishdir.  Demak,  fazodagi  narsalar  uch  o’lchovda  idrok  qilinadi; narsalarning shakli:  uch burchakii, tc’rt burchakli, kub, kvadrat, doira, konus  va  boshqalar.

Idrokning Konstantligi

Idrokning Konstantligi

Ko'rish idroklarida masofa, rang shakl, hajm konstantliklari ro'y beradi

Masalan; qalamni 20 sm va 1 m masofadan idrok qilish, doskani 1 m va 10 m, masofadaya idrok qilish, oq kog'oz yoki oq bo'rni quyoshda, xona ichida, karidorda ham oq idrok qilinadi.

Narsa-hodisalarni idrok qilish sharoiti o'zgarsayu, ulardan hosil bo'lgan obrazlarning o'z holicha saqlanib qolishi idrokning konstantligi deyiladi

Predmetlarni shakli, xajmi va rang jixatiga nisbatan doimiylikda idrok qilamiz.

Idrokni klassifikasiya qilishda materiyaning yashash formalari, fazo,vaqt, harakat asos qilib olinadi.

Idrokning klassifikasiyasi

Idrok quyidagi turlarga bolinadi

Fazoni idrok qilish

Vaqtni idrok qilish

Harakatni idrok qilish

FAZONI IDROK ETISH - bu odamning dunyoning fazoviy xususiyatlarini anglash qobiliyati: narsalarning hajmi va shakli, shuningdek ularning nisbiy holatini idrok etishdir.

Fazoni idrok etish quyidagi nazariyalar bilan izohlanadi: xususiyatlarni ajratish nazariyasi, shablonlar nazariyasi, tarkibiy qismlarni aniqlash nazariyasi

Shaklni idrok etish

Shaklni idrok etish

Ob'ekt shakli idrok etilishning doimiyligiga ta'sir qiladi - yorug'lik, masofa va burchak o'zgarganda, ob'ekt shakli nisbatan doimiy ravishda seziladi, masalan, dumaloq ob'ekt har qaysi vaziyatda ham dumaloq bo’ladi agar ellips shaklida ko'rsak ham, dumaloq ko'rinadi.

Doimiylik - proksimal stimul o'zgarganda bir xil distal ob'ektni idrok qilishning doimiyligi , turli xil sezgi ma'lumotlari (sensor) asosida bir xil ob'ektni tanib olish qobiliyatidir. Turli xil sharoit va holatlarda idrok etilayotgan ob'ekt bitta va bir xil deb hisoblanadi. Shunday qilib, agar yorug'lik kuchli yoritilgan xonadan uncha yaxshi yoritilmagan xonaga ko'chsangiz, ob'ektlarning aks ettirilgan yorug'lik miqdorini o'zgaradi. Shunga qaramay, proksimal sezgilar ma'lumotlar o'zgartirganda ham har ikki holatda ham ob'ekt bir xil deb hisoblayveradi.

a) ko'zni harakatdagi narsa bilan birga yuritish

b) ko'zni bir nuqtaga qaratib turish harakatni tez yoki sekin bulayotgandek idrok qilinadi.

Harakatni bevosita ko'rish orqali idrok qilish ikki xildir:

Odam narsalarning harakati vaqtida ikki yo'l bilan ma'lumot olish mumkin:

1. Harakatni bevosita idrok qilish,

2. Harakat haqida xulosa chiqarish.

XULOSA

E'TIBORingiz

UCHUN

RAHMAT

!!!