Mavzu: Fazalararo potensiallar konsentrasiyasi ko’rinishi. Potensial va Donan muvozanati

Muvozanatda turgan sistema holati fazalar soni, kimyoviy tarkibi va termodinamik xossalari bilan tavsiflanadi. Agar bu uch xususiyat ma’lum boisa, sistemaning holati aniqlangan hisoblanadi. Sistema tarkibi - komponentlar soni, termodinamik xossalari esa erkinlik darajalari soni bilan tavsiflanadi. K om ponentlar soni. Sistemadan ajratib olinganda mustaqil mavjud b o ia oladigan moddalar - komponentlar yoki tarkibiy qismlar deyiladi. Masalan, NaCl ning suvdagi eritmasida H20 va NaCl dan tashqari, bu moddalardan hosil boigan ionlar Na", Cl', H", OH' ham mavjud. Bu ionlar sistemadan tashqarida mavjud b o ia olmaydi. Shunga ko‘ra, ular komponent b o ia olmaydi, 87 H20 va NaCl ni esa komponent deb hisoblash mumkin.

Muvozanatda turgan sistema holati fazalar soni, kimyoviy tarkibi va termodinamik xossalari bilan tavsiflanadi. Agar bu uch xususiyat ma’lum boisa, sistemaning holati aniqlangan hisoblanadi. Sistema tarkibi - komponentlar soni, termodinamik xossalari esa erkinlik darajalari soni bilan tavsiflanadi. K om ponentlar soni. Sistemadan ajratib olinganda mustaqil mavjud b o ia oladigan moddalar - komponentlar yoki tarkibiy qismlar deyiladi. Masalan, NaCl ning suvdagi eritmasida H20 va NaCl dan tashqari, bu moddalardan hosil boigan ionlar Na", Cl', H", OH' ham mavjud. Bu ionlar sistemadan tashqarida mavjud b o ia olmaydi. Shunga ko‘ra, ular komponent b o ia olmaydi, 87 H20 va NaCl ni esa komponent deb hisoblash mumkin.

Demak, NaCl ning suvdagi eritmasida ikkita komponent bor. Sistemadagi har qaysi fazaning kimyoviy tarkibini aniqlash uchun zarur bo‘lgan modda xillarining (komponentlaming) eng kichik soni sistemaning komponentlar soni deb ataladi. Masalan, oddiy sharoitda muvozanatda H2, 0 2 aralashmasi boisin. Bularning konsentratsiyasi bir-biriga bog'lanmagan, chunki ular orasida bu haroratda hech qan-day kimyoviy reaksiya bormaydi. Shunga ko'ra. fazalar konsentratsiyasini aniqlash uchun ikkala komponentning tarkibini bilish kerak boiadi, binobarin, bu sistemada komponentlar soni ikkiga teng. Agar muvozanat holatda komponentlar orasida kimyoviy reaksiya borsa, komponentlar sonini topish uchun tarkibiy qismlar sonidan kimyoviy reaksiyalar soni ayriladi. Faraz qilaylik, H2 va 0 2 aralashmasi shunday sharoitda muvozanatda turgan bo‘lsinki, ular o'rtasida bitta reaksiya borsin: