Mavzu: Fazalararo potensiallar konsentrasiyasi ko’rinishi. Potensial va Donan muvozanati

Demak, NaCl ning suvdagi eritmasida ikkita komponent bor. Sistemadagi har qaysi fazaning kimyoviy tarkibini aniqlash uchun zarur bo‘lgan modda xillarining (komponentlaming) eng kichik soni sistemaning komponentlar soni deb ataladi. Masalan, oddiy sharoitda muvozanatda H2, 0 2 aralashmasi boisin. Bularning konsentratsiyasi bir-biriga bog'lanmagan, chunki ular orasida bu haroratda hech qan-day kimyoviy reaksiya bormaydi. Shunga ko'ra. fazalar konsentratsiyasini aniqlash uchun ikkala komponentning tarkibini bilish kerak boiadi, binobarin, bu sistemada komponentlar soni ikkiga teng. Agar muvozanat holatda komponentlar orasida kimyoviy reaksiya borsa, komponentlar sonini topish uchun tarkibiy qismlar sonidan kimyoviy reaksiyalar soni ayriladi. Faraz qilaylik, H2 va 0 2 aralashmasi shunday sharoitda muvozanatda turgan bo‘lsinki, ular o'rtasida bitta reaksiya borsin:

h 2+o 2=h 2o

Donnan muvozanati - fazalardan biridagi zaryadni zarrachalar­ning, boshqa bir fazaga o’ta onmasnigi tufayli fazalar
o’rtasida yuza­ga keladigan ionlar muvozanatining bir turidir. Faraz etaynik, elektrol itga o’tkazuvchan membrana
bilan ajratib qo’yingan ikkita suv faza mavjud bo’lib, ularda A+V- elektrolit eritingan. Fazalarning birida
(2-fazada) muqimnashgan musbat Q zaryadlar mavjud bo’lib, ular membranadan o’ta onmaydi.
Muvozanat sharoitida, muayyan bir harakatchan ionning ikkana (1,2) eritmalardagi elektrokimeviy potensiallari bir xil bo’ladi:
RTlnCA1 + ZF1 = RTlnCA2 + ZF2 va
RTlnCB1 + ZF1 = RTlnCB2 + ZF2
Muvozanat shartidan kelib chiqib, potensiallar farqi uchun hosil qininadi: