Mavzu: farmatsevtika hodimining dorixonalar bilan munosabati. Reja: Farmatsevtika sohasi va rivojlanish tarixi

Uning otasi madaniyatli va boy odam bo'lgan, Buxoroda soliq yig'uvchi bo'lib xizmat qilgan. Besh yoshida ota-onasi Ibn Sinoni Buxoroga olib borishadi va u yerda o'qitish boshlangan. Ibn Sino o'z davridagi barcha fanlarni - grammatikadan huquqshunoslikgacha va Aristotelning metafizikasini o'rgangan. U bu kitobni 40 marta o'qigan, lekin Buxorodagi kitob bozoridan Farobiyning kitobini sotib olgandan keyingina (uning so'zlariga ko'ra) uning chuqurligini tushungan. U 16 yoshda edi. Ibn Sino dorilarni erta qabul qilgan. U shunday deb yozgan edi: "O'sha paytda men bir kecha uxlamadim, kunduzi esa ilmdan boshqa narsa qilmadim .... Men shifo ilmiga berilib, unga bag'ishlangan kitoblarni o'qishni boshladim va tibbiyot fani qiyin fan emas va men, albatta, eng qisqa vaqt ichida bunga erishdim o'sha davrning eng mashhur shifokorlari maslahat olish uchun menga murojaat qilishni boshladilar. Men kasallarni ham ziyorat qildim va erishgan tajribam natijasida shifo va tajriba eshiklari mening oldimda ochilib, ta'rifni rad etdi.

Yangi dori vositalarini yaratish to‘g‘risida Farmakologiyaning yuksalishi yanada faolroq va xavfsizroq bo‘lgan yangi Dori vositalarini to‘xtovsiz izlash va yaratish bilan xarakterlanadi. Kimyoviy birikmadan tortib toki Dori vositasi yaratilishigacha bo‘lgan yo‘l sxemada keltirilgan. Keyingi yillar davomida yangi dori vositalarini yaratishda fundamental tekshirishlar juda katta ahamiyatga ega bo‘lmoqda. Ular faqat kimyoviy mu ammo larga emas, balki ko‘proq biologik mu ammo larga ham taalluqlidir. Molekulyar biologiya, molekulyar genetika va molekulyar farmakologiyaning yutuqlari ham yangi dori vositalarini yaratishda o‘ziga xos ahamiyatga ega. Haqiqatan ham, ko‘pchilik endogen ligandalarning, ikkilamchi o‘tkazgichlarning, presinaptik retseptorlarning, neyromodulyatorlarning, alohida retseptorlarning aniqlanishi, ion kanallari faoliyatini o‘rganish usullarining takomillashuvi

va Moddalarning retseptorlar bilan birikishi, gen injeneriyasining yutuqlari va boshqalarning barchasi birgalikda yanada istiqbolli yo‘nalishlardagi yangi dori vositalarini yaratishda hal qiluvchi ahamiyat kasb etdi. Yangi dori vositalarini yaratish odatda kimyogarlar va farmakologlarning ilmiy izlanishlaridan boshlanadi va ijodiy hamkorlikning yakuni asosida yangi Dori vositasi “shakllantiriladi”. Yangi dori vositalarini izlab topish quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha amalga oshiriladi: I. Kimyoviy sintez usuli bilan A. Yo‘naltirilgan sintez: - biogen moddalarni qayta hosil qilish; - antimetabolitlarni yaratish; -ma’lum biologik faollikka ega bo‘lgan birikmalar molekulalarining modifikatsiyasi - dori vositasi o‘zaro ta’sirlashadigan substratning tuzilishini o‘rganish;