Mavzu: Falsafada qonun tushunchasi. Qonunlarning turlari Reja: Qonun haqida tushuncha

Qarama – qarshiliklar birligi va kurashi qonuni:

• 
  Аyniyat tushunchasi narsa va hodisalar o’rtasidagi o’xshash tomonlarni ifodalaydi. Shu bilan birga narsa-hodisalarning bir-biridan farq qiladigan tomonlar, xususiyatlar, belgilarga ham egadir. Aynan bir xil bo’lgan narsaning o’zi yo’q. Hatto daraxtning bir shohida yonma-yon turgan ikki barg ham bir-biridan farq qiluvchi ba’zi jihatlarga ega. Hech bo’lmaganda, ular bir-biridan makondagi o’rni bilan farq qiladi.
  
• 
  Таfovut – narsa – hodisalarning farq qiluvchi tomonlarini ifodalovchi tushunchadir.
  
• 
  Qаrаmа – qаrshilik – narsa-hodisalarning bir-birini taqozo etuvchi va shu bilan birga bir-birini inkor etuvchi tomonlarning o’zaro munosabatiga aytiladi. Qarama-qarshiliklar o’rtasidagi munosabatni ziddiyat degan tushuncha ifodalaydi.
  

Holbuki, insoniyat paydo bo’libdiki, uning hayoti tafovut ham, ziddiyat va qarama-qarshiliklar ham mavjud bo’lib kelmoqda. Odamzod ziddiyatlar kamroq bo’lgan, kishilarning xilma-xil intilish va maqsadlari, bir-biridan farq qiladigan g’oyalari uyg’unlashgan, barqarorlik ustuvor bo’lgan jamiyatni qurish uchun bosh qotirib kelmoqda.
Miqdor o’zgarishlarining sifat o’zgarishlariga o’zaro o’tish qonunlari:
Sifat – narsalarning ichki va tashqi muayyanligi bo’lib, uning qator xossa, belgi, xususiyatlari birligini ifodalaydi.
Miqdor – predmetning hajmi, o’lchovi, og’irligi, harakat tezligi va shu kabilar bilan tavsiflanadi.
Miqdor va sifatning birligi, o’zaro bog’liqligi me’yor tushunchasida ifodalanadi.
Qonunda fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlari ustuvorligi; ochiqlik, shaffoflik va tizimlilik; davlat va fuqarolik jamiyatining o‘zaro hamkorligi bo‘yicha choralar ustuvorligi kabilar mustahkamlab qo‘yilgan.
Qonunda biror bir shaxs tomonidan huquqbuzarlikni sodir etishga da’vat qilish holati, shuningdek, boshqa xizmatchilar tomonidan shu kabi holatlarning amalga oshirilishi bo‘yicha unga oshkor bo‘lgan ma’lumotlarni o‘z rahbari yoki huquqni muhofaza qilish organlariga murojaat etish huquqlari belgilab qo‘yildi. Mazkur majburiyatlarning amalda bajarilmasligi qonunchilikka muvofiq tegishli ravishda jazolanishi qoidasi o‘rnatildi

Xulosa:
Borliq narsa, voqea-hodisalarning turli-tumanligidan iborat. Lekin narsalar qanchalik xilma-xil, turli-tuman bo`lmasin, ular o`rtasida yaqinlik mavjuddir. Inson zoti har narsaga qodir. Inson hayoti davomida doimo adolat uchun kurashishi lozim. O’zini har taraflama himoyallashi uchun inson o’z haq-huquqlarini va qonunlarini chuqur bilishi va anglashi lozim.
Qonunda fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlari ustuvorligi; ochiqlik, shaffoflik va tizimlilik; davlat va fuqarolik jamiyatining o‘zaro hamkorligi bo‘yicha choralar ustuvorligi kabilar mustahkamlab qo‘yilgan.
Biz qonunlarni har xil tushunamiz. Biz tabiat qonunlari, jamiyat qonunlari, tafakkur qonunlarini bir-birini to’ldirib turadi. Ya’ni tabiat qonunlarini insonlarsiz umuman jamiyatsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Jamiyat qonunlarini inson tafakkurisiz yarata olmaymiz.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   www.referat.uz
   
2. 
   www.ziyonet.uz
   
3. 
   Shermuxamedova N.A. Falsafa-Toshkent: Noshir, 2012.
   
4. 
   L.S.Yuldasheva ,,Falsafa o’quv-uslubiy majmua”.