Мавзу: Фалсафа фанининг предмети, ма=сади, вазифалари ва муаммолари

3
Rivojlanish
falsafasi
SHaklllanish, o‘zgarish, rivojlanish va taraqqiyot
tushunchalarining o‘zaro aloqasi va farqi. Falsafa tarixida
rivojlanish haqidagi qarashlar evolutsiyasi. Rivojlanishning
fatalistik, volyuntaristik, emerjent talqinlari. Dialektika –
rivojlanish haqidagi ta’limot. Metafizika, neometafizika, sofistika,
eklektika, dogmatizm va konservatizm rivojlanishning
muqobillari. Rivojlanishning umumiy qonunlari va kategoriyalari.
Aprior va aposterior tushunchasining mohiyati. Falsafa
qonunlarining asosiy shakllari. Qarama-qarshilik va ziddiyat.
Ziddiyaglarning turlari. Miqdor va sifat o‘zgarishlari dialektikasi.
Inkorni-inkor qonuni va vorisiylik. Kategoriya tushunchasi va
ularning turlari. Falsafa tarixida kategoriyalarga turli
munosabatlar. Falsafa kategoriyalarining tasnifi. Ontologik va
munosabatdosh kategoriyalar. Metod, metodika va metodologiya
tushunchasi. Falsafa tarixida metodlar haqidagi yondashuvlar.
Metodlarning tasnifi: fan va falsafa metodlari. Umumilmiy
metodlar, xususiy ilmiy metodlar, fanlararo tadqiqot metodlari.
Ijtimoiy gumanitar fanlar 
metodlari. Hozirgi zamon
metodologiyasi: kumatoid, keys stadis, abduksiya. Evristika yangi
metodologik tamoyil. Tizim, tizimli yondashuv, tizimli tahlil
tushunchalarining o‘zaro aloqasi va farqi. Tizim dinamikasi.
2
4
Bilish
nazariyasi
Bilishning mazmuni va mohiyati. Falsafa tarixida bilishga oid
qarashlar evolutsiyasi. Bilimning asosiy turlari va shakllari. Bilish
da subyekt va obyektning o‘zaro aloqasi. Bilish faoliyatida
ratsionallik va irratsionallik dialektikasi. Bilishdagi qarama-
qarshiliklar. Hissiy, empirik, nazariy, mantiqiy va intuitiv bilish
darajalarining o‘zaro aloqasi va farqi. Haqiqat bilish mezoni.
Falsafa tarixida haqiqatga munosabat. Haqiqatning asosiy
shakllari va konsepsiyalari. Haqiqatni anglashda emotsiya, ideal,
iroda, ishonch, shubhaning roli. Verifikatsiya va falsifikatsiya
tamoyili. Haqiqat va yanglishish, yolg‘on va dezinformatsiya
(yolg‘on axborot). Amaliyot haqiqat mezoni. Amaliyotning
predmeti va maqsadi. Amaliyot va faoliyatning mutanosibligi.
Faoliyatning tuzilishi va atributlari. Ijodiy va noijodiy faoliyat.
2

---

O‘yin faoliyat sifatida. Haqiqatga erishishda tushunish va
tushuntirish dialektikasi. Falsafa tarixida tushunish san’ati
haqidagi 
qarashlar evolutsiyasi. Tushunishda ma’noni
anglashning ahamiyati. Simvol, semiotika va dialog tushunish
vositasi. Ontologik, gnoseologik, aksiologik simvollar. Tushunish
va tushuntirishning mutanosibligi. Tushuntirish ilmiy bilimni
tushunish shakli.