Mavzu: Eritmadagi temir (2) ni bixromatik aniqlash. Reja: Kirish. I. Asosiy qism I. 1 Kationlarga xos umumiy xususiyatlari

Qo’rg’oshin (IV) oksidi rangsiz marganes (II) kationini nitrat kislota ishtirokida binafsha rangli MnO₄^- ionigacha oksidlaydi:
2Mn(NO₃)₂ 5PbO₂  6HNO₃  2HMnO₄ 5Pb(NO₃)₂  2H₂O
Bu reaksiya spetsifik reaksiya bo’lib marganes(II) kationini boshqa hamma kationlar ishtirokida ham aniqlash imkonini beradi.
Тajribaning bajarilishi: Probirkaga bir oz PbO₂ solib, unga 5-7 tomchi nitrat kislota eritmasi qo’shing (pH2).Aralashma bir ikki daqiqa davomida asta-sekin qizdirilib qo’rg’oshin (IV) oksidi sentrofugalanadi. Agar sentrofugat pushti rangli bo’lsa, demak uning tarkibida permanganat ionlari mavjud va analiz uchun yaroqsiz. Rangsiz sentrofugatdan qo’rg’oshin(IV) oksidi ajratib tashlanadi va eritmaga bir ikki tomchi Mn(NO₃)₂ tomizib qizdiriladi.Bunda eritma pushti rangga kirishi kerak.
Ammoniy peroksidisulfat (NH₄)₂S₂O₈ kislotali muhitda (pH2) kumush nitrati (katalizator) ishtirokida Mn(II) kationini MnO₄^- ionigacha oksidlaydi:
2MnSO₄  5(NH₄)₂S₂O₈  8H₂O  2HMnO₄  5(NH₄)₂SO₄ 7H₂SO₄
Тajribaning bajarilishi: Probirkaga bir oz ammoniy peroksidisulfat tuzi olib unga 7-8 tomchi 2n lн nitrat kislota eritmasi 2 tomchi AgNO₃ eritmasi qo’shilib qizdiriladi.Issiq eritmaga bir tomchi MnSO₄ yoki Mn(NO₃) ₂ eritmasi tomizing.Eritma pushti rangga kiradi. Bu tajribada MnCL₂ ishlatib bo’lmaydi. Nima uchun?
Тemir (II) kationi xususiy reaksiyalari.
Тemir (II) ioni tuzlari konsentrlangan eritmalari och yashil yoki moviy rangga ega.
O’yuvchi ishqorlar.NaOH va KOH temir(II) ionlarini och yashil rangli keyinchalik havoda oksidlanib qo’ng’ir tus oluvchi Fe(OH)₂ sifatida cho’kmaga tushiradi:
FeSO₄  2NaOH  Fe(OH) ₂  Na₂SO₄
Och yashil
4Fe(OH) ₂  O₂  2H₂O  4 Fe(OH) ₃ 
qo’ng’ir rangli
Тajribaning bajarilishi: 4-5 tomchi temir(II) tuzi eritmasiga 5 tomchi NaOH eritmasi qo’shing va aralashtiring. Bunda hosil bo’lgan och yashil cho’kma sekin- asta qo’ng’ir rangga o’ta boshlaydi. H₂O₂, KMnO₂, HNO₃ kabi oksidlovchilar ta’sirida bu o’zgarish bir zumda amalga oshadi.
6.2.2. Qizil qon tuzi K₃[Fe(CN) ₆]₂ kislotali muhitda temir (II) ionlari bilan to’k ko’k cho’kma turnbul ko’kini hosil qiladi:
3FeCl₂  2K₃[Fe(CN)₆]  Fe₃[Fe(CN)₆] ₂   6KCl
Тajribaning bajarilishi: 2-3 tomchi temir(II) tuzi eritmasiga 4-5 tomchi suv 1-2 tomchi HCl eritmasi va 2 tomchi K₃[Fe(CN)₆] eritmasi qo’shilali. Cho’kmaning kislotalarda va ishqorlarda eruvchanligini tekshirib ko’ring.
6.2.3. Ammoniy sulfidi temir(II) ionlarini qora rangli FeS sifatida cho’kmaga tushiradi
FeSO₄  (NH₄)₂S  FeS  (NH₄)₂ SO₄
Cho’kma kislotalarning suyultirilgan eritmalarida yaxshi eriydi.
Тajribaning bajarilishi: 4-5 tomchi FeSO₄ eritmasiga 5-6 tomchi ammoniy sulfidi eritmasi qo’shing. Cho’kmaning xlorid va sulfat kislotalari eritmalarida eruvchanligini sinab ko’ring.